Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

29 TBB Dergisi 2018 (136) Yakup Levent KORKUT / Semih Batur KAYA 21. yüzyılda devlet iktidarının yasama, yürütme ve yargı organ- ları arasında bölüştürüldüğü bir kuvvetler ayrılığı sistemini benimse- meyen bir anayasal hukuk devleti hayal dahi edilemez. Devlet erkinin üç kuvvete ayrılması günümüz anayasa hukukun “frenler ve denge- ler” diye nitelendirilen mekanizmanın yaşama geçirilmesine imkân sağlar. Bir diğer anlatımla, bu üç kuvvet arasında oluşan fren ve denge sistemi ile iktidarın tekelleşmesi, suiistimal ya da keyfi kullanımının engellenmesi hedeflenmektedir. Fren ve denge mekanizması bireyle- rin hak ve özgürlüklerinin korunması için de büyük önem taşımak- tadır. 63 Öte yandan özellikle anayasa yargıçları için dile getirilen “yar- gıçlar hükümeti” eleştirisi de kanımızca yerinde değildir. Gerçekten de yargıçların hukuk normlarını yorumlarken cazibesine kapılabile- cekleri en büyük sapma özellikle anayasa yargısında ve kısmen ida- ri yargıda ortaya çıkabilir. Bu durum, yargıçların kendilerine emanet edilmiş olan hukuki denetim görevini amacından saptırarak politika belirleyiciliğe dönüştürme eğilimi sergilemeleridir. Hâlbuki yüksek yargıçların dahi anayasal yorumu anayasa mühendisliği haline dö- nüştürmeye hakları bulunmamaktadır. 64 Nitekim Amerikan Yüksek Mahkemesi başkanlarından Jackson’ın belirttiği gibi: “Mahkemeler mahkeme olarak hareket etmeyi bırakıp politikayı kontrol eden or- ganlar haline dönüştüklerinde hukuk devleti emin olmayan ellere geçmiş demektir”. 65 Bu durumun en az yasama organının keyfiliği ka- dar sakıncalı sonuçlar doğuracağı ortadadır. Hukuk bireylere öngörü- lebilirlik sağlayan açık-seçik kurallar demektir; bireylerin, kamu gücü kullananların gelip geçici heveslerine mahkûm olmaları değil. 66 Gerçekten de son yüzyıl içerisinde devletin faaliyet alanının çok büyük oranda genişlemesinin yargı alanındaki bir yansıması da, hâkimin takdir hakkının ve “hâkim tarafından yaratılan hukuk” ala- nının buna göre genişlemesidir. Söz konusu bu değişim, hâkim tara- fından yaratılan hukukun her zaman önemli bir rol oynamış olduğu Anglo-Amerikan “common law” sistemlerinden ziyade, esas itibariyle 63 Seada Palavric, “Yargının Bağımsızlığı, Yargının Tarafsızlığı ve Sorumluluğu”, Anayasa Yargısı Dergisi , C. 27, 2010, 23-26, s. 23. 64 Erdoğan, Anayasa ve Özgürlük, s. 24. 65 Erdoğan, Anayasa ve Özgürlük, s. 24. 66 Erdoğan, Anayasa ve Özgürlük, s. 24.