Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

318 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kıbrısla İlgili Verdiği Kararların KKTC ve Türkiye’ye Etkisi belirtilmiş ve “ hukuk tarafından öngörülme ” ve “ demokratik toplumda ge- reklilik ” koşullarına işaret edilmiştir. 85 Bu hakla ilgili AİHM’e taşınmış bir olayda başvurucu Ahmet Cavit An , Kıbrıslı Türkler ve Rumların iki toplum arasındaki ilişkileri ge- liştirmek amacıyla 1989 yılında kurdukları “ Bağımsız ve Federal Kıbrıs Hareketi ”nin Kuzey Kıbrıs’taki koordinatörüdür. Komisyona yaptığı başvuruda, iki toplumlu çeşitli toplantılara katılmak amacıyla Güney Kıbrıs’ta yapmak istediği ziyaretlere Türk ve KKTC yetkililerinin izin vermemesinin 11. maddeyi ihlal ettiğinden yakınmıştır. 86 Başvurucu- nun 8 Mart 1992 – 14 Nisan 1998 arasındaki 46 ziyaret talebinden yalnız 6’sı kabul edilmiştir. Türkiye, başvurucunun sınırı geçmesinin KKTC makamlarının kararıyla engellendiğini ve bu kararlardan Türkiye’nin sorumlu olmadığını ileri sürmüştür. Komisyon ise, AİHM’in Loizidou kararındaki içtihadına dayanarak, Kuzey Kıbrıs’ı Türkiye’nin yargı yetkisi içinde değerlendirmiş ve başvuruyu kabul edilebilir bulmuş- tur. 87 AİHM de, başvurunun Türkiye’nin yargı yetkisi içinde olmadığı yönündeki itirazını reddetmiştir. Türkiye aynı zamanda, başvurucu- nun iç hukuk yollarını tüketmediği itirazını da ileri sürmüştür. AİHM bu konuda ise, öncelikle dördüncü Kıbrıs başvurusu hakkındaki kara- rına (2001) atıfla, Kuzey Kıbrıs’taki iç hukuk yollarının sorumlu dev- letin (Türkiye) “ iç hukuk yolları ” olarak dikkate alınabileceğini, ancak bu yolların etkili olup olmadığının olayın özel koşulları dikkate alına- rak değerlendirilmesi gerektiğini yinelemiştir. 88 AİHM ayrıca KKTC 85 Madde hakkında detaylı bilgi için bkz. Harris/O’Boyle/Bates/Buckley, Law of the European Convention; Engin Fırat, “Toplanma Özgürlüğü ve Sınırları Top- lumsal Olaylara Müdahalenin AİHS’nin 3. maddesi Kapsamında Değerlendiril- mesi”, TAAD , Y. 5, S. 19, (2004), 745-795; Gözübüyük/Gölcüklü, s. 386 vd.; Tez- can/Erdem/Sancakdar/Önok, s. 532 vd. 86 Güneye geçişlerle ilgili ilk başvuru esasen 1991 yılında Türkiye aleyhine değil, Kıbrıs Cumhuriyeti aleyhine dosyalanmıştır. Komisyon bu talebi reddetmiştir. Gerekçe olarak ise başvurunun muhatap olmaması gereken Kıbrıs Cumhuriyeti aleyhine yapılmış olmasını göstermiştir. Komisyon, Sözleşmenin Kıbrıs adasının tümüne uygulanabilir olduğunu ancak Kıbrıs’ın kuzeyinde Türkiye’nin askeri varlığından dolayı bu bölgede Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Sözleşmenin öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmesinin mümkün olmadığı dolayısıyla şikayet konu- su olaylardan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin sorumlu tutulamayacağı belirtilmiştir. Bkz. Necatigil, Kıbrıs Uyuşmazlığı, s. 174. 87 Komisyonun 14 Nisan 1998 tarihli kabul edilebilirlik kararı. 88 AİHM’in Türkiye’ye karşı 20. 3. 2003 tarihli Cavit An kararı, BN. 20652/92, prg. 30.