Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

321 TBB Dergisi 2018 (136) Özde DEREBOYLULAR / Perçem ARMAN Türkiye’ye karşı yapılan başvurularda, kimliği belirsiz kişiler ta- rafından öldürülen kimselerin ölümünden devletin sorumlu olduğu iddia edilmiştir. Mahkeme bu tür başvurularda devletin sorumlulu- ğunu, a) devletin bireylerin yaşamını korumak için pozitif yüküm- lülüklerini yerine getirip getirmediği ve b) etkili soruşturma yapılıp yapılmadığı bakımından değerlendirmiştir. 97 Türkiye’ye karşı yapılan başvurular arasında bir Kıbrıslı Türk tarafından yapılan Adalı/Türkiye başvurusu üzerinde durulacaktır. Yukarıda 11. madde ile ilgili açıklamalarımız çerçevesinde kısaca değinmiş olduğumuz Adalı kararındaki en göze çarpan iddialardan biri, başvurucunun eşinin öldürülmesiyle ilgili olarak resmi makam- ların yeterli ve etkili bir soruşturma yürütmemiş olmalarından dolayı Sözleşmenin çeşitli maddeleri yanında 2. maddesinin de ihlal edildiği iddiasında bulunmuş olmasıdır. Türkiye başvurunun kabul edilebi- lirliğine itirazda bulunarak KKTC’de meydana gelen olaylardan do- layı Türkiye’ye genel sorumluluk atfedilmesinin hatalı olduğunu iddia etmiştir. Mahkeme ise başvurucunun iddiasını kabul etmiş, Türkiye tarafından iddia edilen KKTC’deki iç hukuk yollarının tüketilmemiş olması itirazını da reddederek, 2. maddenin yöntemsel boyutları açı- sından Türkiye tarafından ihlal edildiğine karar vermiştir. 98 Mahkeme aynı zamanda, başvurucunun eşinin öldürülmesiyle il- gili olarak, tazminat dahil, KKTC’de hak arama yollarının kapanmış olduğu görüşüne varmış ve iç hukukta yargıya başvurma hakkını gü- vence altına alan 13. maddenin de ihlal edildiğine karar vermiştir. 99 Kanımızca Loizidou başvurusunda Komisyonun ve Mahkemenin genel sorumluluk konusundaki bulgularının bu başvuruya uygulan- ması doğru olmamıştır. Loizidou başvurusunda adanın kuzeyinde bu- lunan Türk askerinden dolayı burada etkin kontrol icra ettiği nede- 97 Necatigil, Kıbrıs Uyuşmazlığı ve AİHM Kıskacında Türkiye, s. 251; Özdek, s. 149. 98 AİHM’in Türkiye’ye karşı 31. 3. 2005 tarihli Adalı kararı, BN. 38187/97, prg. 233. 99 Bugün KKTC’de faili meçhul cinayetlerle ilgili olarak maktülün ailesine tazminat ödenmesini düzenleyen herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. AİHS’in her- hangi bir maddesinin ihlali durumunda tazminat hakkı doğduğundan bu eksiklik ileride yapılacak başvurularda Türkiye’nin yine 13. maddenin ihlalinden sorumlu bulunmasına yol açabilecektir.