Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

34 İktidar ve Yargı İlişkileri Sorunu Bağımsız ve tarafsız bir yargı hukuk devleti ve çoğulcu demokra- sinin olmazsa olmazıdır. Yargı iradesi bu işleviyle denetim ve denge olgusunun en önemli unsudur. Hukuk düzeninde devletin ve genel olarak iktidarın tüm değişik görünüm biçimlerinin eylem ve işlem- lerinin yargı denetimine tabi olması gerekir. Bu denetim Tanör ve Yüzbaşıoğlu’nun belirttiği üzere kuralların niteliğine bağlı olarak çeşitli kademelere ayrılır. Birey-devlet ilişkilerinde daha ziyade idari eylem ve işlemlerle karşı karşıya gelindiğinden ilk kademe yürütme iradesinin yargı denetimine bağlı olması gerekir. İkinci adım yasama iradesi karşısında hukuk güvenliği sorunudur. Yasama iradesinin de anayasaya uygunluğu tam manasıyla sağlanmalıdır. Nihayet üçün- cü aşama da, anayasanın kendisinin hukuk devleti ilke ve gerekleri karşısındaki sınavı nasıl verdiğidir. 85 Yargının bu geniş kapsamlı de- netimi ancak tarafsız ve bağımsız bir yargı düzeni ile kurulur. Zira hâkimlerin bağımsızlığı, onların hiçbir baskı ve etki altına kalmadan, hukuka ve vicdanlarına göre karar vermelerini hedefler. Hâkimlerin görevlerine ilişkin bu objektif bağımsızlık, onlara tanınan bir ayrıcalık olmayıp; adaletin ve her türlü etki, baskı, yönlendirme ve şüpheden uzak dağıtacağı yolundaki güven ve inancı yerleştirmektedir. 86 Sonuç Hukuk ve siyaset ilişkisi oldukça kaygan bir zeminde yer almakta- dır. Siyaset bulunduğu ortamda geniş bir hacim bulmaya eğilim gös- terirken hukuk belirliliği, tanımlılığı ve nihai olarak sınırlılığı ifade eder. Siyaset en hafif tabirle pragmatizmle hareket eder. Hukuk ise be- lirliliği ve güvenliği yaşam pratiğinde eylemselleştirir. Dolayısıyla si- yaset ve onun somut bir formu olarak siyasal iktidar gerektiğinde hak ve özgürlükleri ihlal eder, kısıtlar ve hatta askıya alır. Hukuk ise hak ve özgürlüklerin güvenceye bağlanmasını ve geliştirilmesini amaçlar. Hukuk bu işlevini siyasal iktidarı dengeleyerek ve denetleyerek yeri- ne getirir. Şu halde hukuk öncelikle siyasal iktidarı belirler. Belirleme faaliyeti ile hukuk siyasal iktidarın bulunduğu konumu ve hacmini hesaplar. İkinci olarak hukuk siyasal iktidarı tanımlar. Tanımlama ile 151-152. 85 Bülent Tanör ve Necmi Yüzabaşıoğlu, Türk Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, 16. Baskı, İstanbul 2016, s. 110. 86 Tanör ve Yüzabşıoğlu, a.g.e., s. 461.