Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

369 TBB Dergisi 2018 (136) Ayşe Füsun ARSAVA Yorum çalışmasında BM Şartı’nın 23.maddesinde öngörülen oyla- ma yönteminin dikkate alınması gerekmektedir. Alınan rezolüsyonlar Güvenlik Konseyi’nin görüşünü temsil etmektedir. Güvenlik Konseyi rezolüsyonları, rezolüsyon formülasyonlarına katılmayan devletle- ri de bağlamaktadır. Uluslararası Adalet Divanı yorum çalışmasında Güvenlik Konseyinde devlet temsilcilerinin dile getirdiği görüşlerini de dikkate almaktadır. Bu yorum kurallarının 1244 sayılı rezolüsyon metnine uygulanması cevaplanması istenilen hukuki sorun bağlamın- da fazla etki göstermemiştir. Uluslararası Adalet Divanı gramatik ve telolojik yorum yöntemine istinat etmiştir. Mahkeme “termination” ve “decision” ifadelerini yorumlamış ve Güvenlik Konseyi’nin bu kav- ramları seçmekle bağlayıcı yükümlülükler tesis ettiğini kabul etmiştir (Kosova danışma görüşü §37). Mahkeme rezolüsyonun amacını esas almış ve rezolüsyonun ekleriyle beraber değerlendirilmesi gerektiğini ve Kosova için Güvenlik Konseyi tarafından öngörülen düzenlemenin geçici bir çözüm olduğu sonucuna varmıştır (Kosova danışma görü- şü §58). Bu teleolojik yoruma mahkeme 1244 sayılı rezolüsyonun or- taya çıktığı tüm koşulları dâhil etmiş ve rezolüsyonun alındığı tarihte Kosova’da geçerli olacak nihai statünün belirlenmesi beklentisi ortaya çıkmış olsa da rezolüsyonda Kosova’nın nihai statüsünün Güvenlik Konseyi tarafından belirlenmesi nedeniyle tek taraflı bağımsızlık ila- nının rezolüsyona aykırı olmadığı sonucuna varmıştır. Uluslararası Adalet Divanı uygulamasında rezolüsyonların yoru- munda sadece Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesinin yorum ku- rallarına değil, BM Şartı’nın hükümlerine ve rezolüsyonların hazırlık çalışmalarına da istinat edildiği görülmektedir. 20 Uluslararası Adalet Divanı rezolüsyonların ortaya çıkış şeklini ve acil reaksiyon gösterme gerekliliğini de yorum kriteri olarak değerlendirmektedir. Bütün bun- lardan Uluslararası Adalet Divanı’nın anlaşmaların uzun müzakere konusu olan bölümleri bakımından lâfzı yoruma itibar etmediği sonu- cu çıkmaktadır. Mahkeme yorum konusu rezolüsyonla bağlantılı olan diğer rezolüsyonlara, BM Şartı’nın dayanak teşkil eden hükümlerine ve rezolüsyonun amaç ve hedefine daha ziyade önem vermektedir. Bunun dışında rezolüsyonu takiben ortaya çıkan devlet uygulamaları, 20 Marco Divac Öberg, “The legal effects of resolutions of the UN-Security Council and General Assembly in the jurisprudence of the ICJ”, EJIL 16, 2005, s.879-906