Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

370 BM Güvenlik Konseyi Rezolüsyonlarının Yorumu BM organlarının uygulamaları yoruma esas alınmaktadır. Uygulama- larının önem taşıdığı organlar olarak mahkeme ilk planda, BM Genel Kurulunu, İnsan Hakları Komitesini, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesini mütalâa etmektedir. Uluslararası Adalet Divanı nezdinde derdest davalar bağlamında Güvenlik Konseyi rezolüsyonları bakımından hukuka uygunluk de- netimi yapma olanağına sahip olup olmadığı konusunu da karara bağ- lamıştır. Bu durum Lockerbie davası 21 ve kısmen soykırım davasında 22 söz konusu olmuştur. Uluslararası Adalet Divanı bu davalar çerçeve- sinde rezolüsyonların yorumu ve uygulanacak yorum kuralları konu- suna açık şekilde değinmemekle beraber özellikle soykırım davasında kapsamlı bir şekilde bütün diğer ilgili Güvenlik Konseyi rezolüsyon- larına gönderme yapmıştır. Uluslararası Adalet Divanı söz konusu danışma görüşlerinde Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının yorumu konusunda münferit durumdan bağımsız genel ve kapsamlı yorum kuralları ortaya koymuş olsa da, bu kurallardan danışma görüşü tale- bine esas olan sorunlar bakımından açık bir sonuç çıkartılamamıştır. 1 - AİHM uygulamasında yorum uygulaması Devletlere icra yükümlülüğü getiren Güvenlik Konseyi rezolüs- yonları AİHM kararları bakımından önemli olabilmektedir. Bu durum AİHM’ne yapılan başvurunun nedeninin Güvenlik Konseyi rezolüsyo- nuna istinat eden ulusal icrai tasarrufun AİHK’nunda yer alan hakları ihlâl etmesi halinde ortaya çıkmaktadır. Bunun dışında da AİHM’nin ancak belli durumlarda dava konusunun incelenmesi ve araştırılması bağlamında Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarını kararına esas alma- sı, uyuşmazlık konusuna rezolüsyonların hukuki etkisini değerlen- dirmesi söz konusu olmaktadır. AİHM uygulamasında şimdiye dek çok sayıda davada mahkeme kendi yetkisini karara bağlama ve Kon- vansiyon devletlerinin jurisdiction’unu saptayan AİHK 1.maddesinin kapsamına ilişkin yorum çalışmaları çerçevesinde Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarını ele almıştır. AİHM jurisdiction’un karara bağlanması çerçevesinde Konvansiyon devletlerinin ülkeleri dışında gerçekleştir- 21 bknz.: ICJ Reports 1998, s.9 ve s.115 22 bknz.: ICJ Reports 1996, s.595