Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

374 BM Güvenlik Konseyi Rezolüsyonlarının Yorumu Bu dava Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının yorumu bakımından herhangi bir ipucu vermemektedir. AİHM daha sonraki davalarda yön değiştirerek Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarına istinat ettirilen eylemler bağlamında Konvansiyon devletlerinin sorumluluğunu ka- bul ettiği ve bunun sonucu olarak AİHK ihlâllerini tespit ettiği görül- mektedir. AİHM bu çerçevede de Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarını yorumlamış ve açıkça Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının yorumu üzerinden sonuca ulaştığını vurgulamıştır. Al-Skeini 33 , Al-Jedda 34 , Nada 35 ve Al-Dulimi 36 davalarında AİHM başvuruları kabul etmiş ve kararını vermiştir. Al-Skeini davası, AİHM’nin AİHK’nun extraterritorial uygulan- masını detaylı olarak incelediği ve kapsamlı gerekçelendirme yaptığı ilk davasıdır. AİHM İngiltere’nin ABD ile birlikte Baas rejiminin dü- şürülmesi ve yerel hükümetin kurulmasına kadar geçen dönemde bir tür egemenlik yetkisi kullanması ve bu nedenle de AİHK’nun 1.mad- desi anlamında jurisdiction yetki kullanması gerekçesi ile kararında İngiltere’nin Irak’ta jurisdiction’unu kabul etmiş 37 ve İngiltere’nin iş- gal gücü olarak Irak’ta AİHK’nun 2.maddesine göre yerine getirmesi gereken soruşturma mükellefiyetini somut dava konusu bağlamında yerine getirmemesi nedeniyle AİHK’nun 2.maddesini ihlâl ettiğine hükmetmiştir. Temmuz 2011 tarihli Al-Jedda davasında AİHM yeniden Güvenlik Konseyi rezülosyonlarından doğan mükellefiyetlerin AİHK’dan doğan mükellefiyetlere nazaran önceliği konusunu değerlendirmiştir. AİHM BM Şartı’nın 103.maddesinde yer alan öncelik kuralının mı, yoksa Gü- venlik Konseyi rezolüsyonundan doğan yükümlülükler yanısıra Kon- vansiyonundan doğan yükümlülüklerin mi öncelikli olarak uygulan- ması gerektiğini incelemiştir. AİHM bu kararında Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının yorumuna ilişkin önceki içtihatından 38 saparak, BM Şartı’nın 103.maddesi ve AİHK’dan doğan yükümlülükler arasındaki 33 Al-Skeini ve diğerleri – İngiltere Krallığı, karar (Büyük Daire) 07.07.2011, 55521/07 34 Al-Jedda – İngiltere Krallığı, karar (Büyük Daire), 07.07.2011, 27021/§ 105-110 35 Nada – İsveç, karar (Büyük Daire), 12.09.2012, 10593/08, §169 36 Al-Dulimi ve Montana Management Inc./İsveç, karar 26.11.2013, 5809/08, §134 37 Al-Skeini / İngiltere Krallığı, §149 38 Behrami davası