Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

391 TBB Dergisi 2018 (136) Ayşe Füsun ARSAVA önemlerin yetki alanında olup olmadığı tartışmaları çerçevesinde or- taya çıkmaktadır. Gerek ICTY, gerekse ICTR mahkeme olarak meşruiyetlerini BM Şartı hükümlerinin yorumuna (özellikle 39. Ve 41.madde hükümleri- nin) ve Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının teleolojik yorumuna is- tinat ettirmişlerdir. Yargı kararlarının ve literatürün analizi, kolektif güvenlik sistemine istinat eden BM Şartı hükümlerinin amaçları ko- nusunda, rezolüsyonların yorumları bakımından olduğu gibi farklı görüşlerin temsil edildiği görülmektedir. Bu durum özellikle Güven- lik Konseyi’nin BM Şartı’nın VII.bölümü muvacehesinde sahip oldu- ğu yetki alanının ve barışın tehdidi gibi kimi kavramların içeriğinin tam olarak belirlenmesinin BM Şartı’nın amaçları ışığında yapılacak yorumla mümkün olmasından ileri gelmektedir. Effet utile (etkinlik) prensibine göre yorum AB Adalet Divanı ve ulusal mahkemeler tara- fından benimsenen bir yorum yöntemidir. Rezolüsyonların yorumun- da effet utile prensibi, anlaşmaların yorumunda olduğundan daha fazla bir ağırlık taşımaktadır. Bu durum Güvenlik Konseyi’nin bir icra organı olarak belli amaçlara erişmek için hızlı karar vermek zorunda olması ve aynı şekilde kararlarının da hızlı şekilde icra edilmesi gerek- liliği ile açıklanmaktadır. Uluslararası Adalet Divanı Namibia ve Kosova uyuşmazlığına ilişkin danışma görüşlerinde somut durumdan bağımsız olarak kap- samlı yorum kuralları öngörmüştür. Bu kurallar sadece yorum sorula- rının cevaplandırıldığı somut durumlar için değil, yorum kurallarını katalog olarak düzenlemesi nedeni ile rezolüsyonların yorumunda genel bir öneme sahiptir. Uygulamada, rezolüsyonların izole olarak değil, rezolüsyonun atıf yaptığı aynı konuda verilen diğer rezolüsyon- lar, ekler, bildiriler ve diğer dokümanlarla birlikte yorumlanması ko- nusunda bir uzlaşı bulunmaktadır. Askeri müdahalelerin meşruiyeti- nin istihraç edildiği rezolüsyonların birlikte, bir bütün olarak yorumu, rezolüsyonların farklı bağlamlarda ihdas edilmesi durumunda kabul görmemektedir. Rezolüsyonların hazırlık çalışmaları anlaşmalar hukukundaki hazırlık çalışmalarına nazaran farklı rol oynamaktadır. Anlaşmalara