Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

393 TBB Dergisi 2018 (136) Ayşe Füsun ARSAVA lüsyon önlemlerinin insan hakları yükümlülüklerine müdahale et- kisi doğurabileceği durumlarda Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının bunu açık şekilde formül etmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. Gü- venlik Konseyi rezolüsyonlarının yoruma ilişkin hareket alanı bırak- tığı durumlarda, bu hareket alanının AİHK’dan ve ek protokollerden doğan mükellefiyetler üzerinde etki doğurmaması gerekmektedir. AİHM yeni kararlarında hattâ rezolüsyonların hareket alanı bırak- madığı durumlarda da, insan hakları garantilerine riayet edilmesini talep etmektedir. Büyük Dairenin henüz bu konuda bir kararı bulun- mamaktadır. AB yargısı pratiğinde Güvenlik Konseyi rezolüsyonla- rı, Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarını AB çerçevesinde düzenleyen tüzüklerin bireysel yaptırım önlemlerinin yaptırım muhataplarına sağladığı hukuki himaye bağlamında değerlendirme konusu olmak- tadır. AB yargısı kararlarındaki gerekçelerde rezolüsyonların yorumu konusuna değinilmemekle beraber, uluslararası yükümlülüklerin bütünlüğü muvacehesinde insan haklarını koruma gerekliliği nede- niyle rezolüsyonlarda öngörülen yaptırımlar bağlamında denetim gerekliliği kabul edilmektedir. Güvenlik Konseyi rezolüsyonlarının yorumlandığı diğer davalarda AB Divanı etkinlik prensibini esas ala- rak yorum yapmıştır. Ebony Maritime davasında AB Divanı yaptırım öngören tüzükleri rezolüsyonlar muvacehesinde yorumlamış ve ulu- sal önlemlerin rezolüsyon yaptırımlarına etkinlik sağlama mükellefi- yetini kabul etmiştir. Uluslararası anlaşmalar hukuku yorum kriterleri görüldüğü üzere ağırlıklı olarak rezolüsyonların yorumunda esas alınmaktadır. Bunun ötesinde hazırlık çalışmaları primer yorum aracı olarak kul- lanılmaktadır. Etkinlik prensibi anlaşmaların yorumuna nazaran re- zolüsyonların yorumunda önemli rol oynamaktadır. Ancak rezolüs- yon önlemlerine karşı bireysel hak himayesinin karar konusu olduğu davalarda bireysel hak himayesinin temini için etkinlik prensinin sı- nırlandığı görülmektedir. Bu çerçevede mahkemelerin değişik argü- manlarlarla yorum yöntemleri geliştirerek Güvenlik Konseyi önlem- lerine karşı bireysel hak himayesi sağlama gayretleri içinde oldukları görülmektedir.