Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

77 TBB Dergisi 2018 (136) Uğur ERSOY pitlerde bulunmuş ve intihardan tam olarak neyin anlaşılması gerek- tiğini ortaya koymuştur. Yazar ilk olarak, kişinin kendisi tarafından gerçekleştirilmiş, olumlu ya da olumsuz bir edimin, dolaylı ya da do- laysız sonucu olan her ölümün intihar olarak kabul edilmesi görüşünü eksik bulmaktadır. Zira bu tanım birbirinden çok farklı iki ölüm çeşi- dini birbirinden ayırmamaktadır: Gözüne birtakım hayaller görünen ve odasını bahçe katında sanıp, yüksek bir pencereden dışarı fırlayı- veren adamla, aklında herhangi bir bozukluk olmadığı halde ne yaptı- ğını bilerek kendini vuran adam aynı sınıfa sokulamaz. İkinci olarak, ölümü getiren edimin, ancak kişi tarafından bu sonuç amaçlanarak gerçekleştirilmişse intihar olarak kabul edilmesi görüşüne de Durk- heim katılmamaktadır. Zira bir edim, kişinin peşinden gittiği amaçla belirlenemez. Eğer sadece kendini öldürme niyeti olduğunda intihar vardır dersek, görünürdeki ayrılıklara karşın, aslında herkesin intihar dediği ve başka ad verilemeyecek şeylerin tıpatıp aynı olan olaylara intihar dememek gerekir. Örneğin, bölüğünü kurtarmak için kesin bir ölüme koşan asker ölmek istemiyordur ama kendi ölümünün failidir. Dini inancı uğruna ölen şehit ile çocuğu için kendini feda eden anne için de aynı şey söylenebilir. Şu halde, yaşamın kesinlikle feda edil- mesine kadar giden özveri, bilimsel olarak intihar demektir. Yazar bu açıklamaları yaptıktan sonra intiharı ve intihar girişimini şu şekilde tanımlamaktadır: “Nasıl bir sonuç vereceği bilinen, kurbanın kendisi tara- fından gerçekleştirilen, olumlu ya da olumsuz bir edimin dolaysız ya da dolaylı sonucu olan her ölüm edimine intihar denir. İntihar girişimi de böyle tanımla- nan, fakat ölüm sonucu vermeyen edimdir.” 2 Durkheim , intiharı, üç kategoriye ayırmaya izin veren toplumsal nedenlerden bahseder: Ailevi, dini ya da siyasi grubuyla pekiyi kay- naşamamış bireyleri ilgilendiren bencil intihar ; bireyin kendisini grup için feda etmesini haklı kılacak biçimde kaynaşmış toplumları ilgilen- diren özgeci intihar; temel ihtiyaçlarını artık karşılayamayan toplum- sal mekanizmaların bozulmasına bağlı olan kuralsız intihar . Bencil inti- har, topluluğun birey üzerindeki basıncının zayıflamasının, toplumun çözülmesinin bireyde yaratabileceği tinsel şaşkınlığın sonucudur. Öz- geci intihar, bireyin ortak değerlere sıkı sıkıya tabi olduğu toplumlar- 2 Emile Durkheim, İntihar – Bir Toplumbilim İncelemesi (Çev.: Z. Zühre İlkgelen), İstanbul 2013, s.3-5.