Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

96 İntihara Yönlendirme Suçu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 2002 yılında verdi- ği Pretty v. İngiltere kararında, 59 AİHS m.2 kapsamında, gerek üçüncü bir şahsın gerek resmi bir makamın yardımıyla ölme hakkının kişile- re verildiği sonucunun çıkartılamayacağına, başka bir ifadeyle, AİHS m.2’nin, kişilere kendi yaşamlarını sonlandırma hakkı tanımadığına açık bir şekilde vurgu yapılmıştır. AİHM söz konusu kararda, ötana- ziyi bireye tanıyan bir devletin, AİHS m.2’yi ihlal etmiş olmayacağına da değinmiştir. AİHM’in 2011 tarihli Haas v. İsviçre kararında 60 da ben- zer tespitlerde bulunulmuş, devletin, yardımlı intihar hakkını sağla- mak konusunda pozitif bir yükümlülüğünün bulunmadığına vurgu yapılmıştır. V. Karşılaştırmalı Hukuktaki Düzenlemeler A. Almanya Alman ceza hukuku sisteminde 2015 yılına kadar intihara yardım olarak nitelendirilen hareketler suç teşkil etmemekteydi. Bunun ge- rekçesi olarak Alman Ceza Kanunu’nda (Strafgesetzbuch) bu konuyla ilgili açık bir hüküm olmaması gösterilmekteydi. Her ne kadar Alman Ceza Kanunu’nun “Talep üzerine öldürme” başlıklı 216. paragrafında “(1) Öldürülen insanın açık ve ciddi isteği üzerine öldürmeye sevk edilmiş olan kişi, altı aydan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. (2) Bu suça teşebbüs cezalandırılır.” 61 denilmekteyse de bu maddede cezalandırılan eylemin aktif ötanazi olduğu, başka bir ifadeyle intihara yardımın Alman ceza hukukunda cezalandırılmadığı belirtilmekteydi. Bu bağlamda, intihar etmek isteyen kimseye ilaç veya tabanca temin eden kişinin eylemi, Alman Ceza Kanunu’nun 216. paragrafı kapsamında suç olarak kabul edilmemekte; buna karşılık hayatına son vermek isteyen kişinin açık ve ciddi isteği üzerine bu kişiye ateş ederek öldüren kişi Alman Ceza Kanunu’nun 216. paragrafına göre cezalandırılmaktaydı. 62 59 Başvuru No: 2346/02, Karar Tarihi: 29.04.2002. http://hudoc.echr.coe.int / eng?i=001-60448 (E.T.: 15.10.2016) 60 Başvuru No: 31322/07, Karar Tarihi: 20.01.2011. http://hudoc.echr.coe.int / eng?i=001-102940 (E.T.: 15.10.2016) 61 Thomas Fischer, Beck’sche Kurz Kommentare, Strafgesetzbuch und Nebengeset- ze, 61. Auflage, München 2014, s.1491. 62 Fischer, Kurz Kommentare, s.1493. Ayrıntılı bilgi için bkz. Gunnar Duttge, “Al- man Hukukunda Ötanazi”, in: Hukuk ve Etik Boyutuyla Ötanazi (Der.: Nur Cen- tel), İstanbul 2011, s.213-241.