Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

15 TBB Dergisi 2018 (137) Mehmet ALKAN Sözleşmedeki diğer haklardan farklı olarak kişilere hem hak hem gö- rev yükleyen ifade özgürlüğünün sınırları herkes için aynı değildir, kişinin içinde bulunduğu özel duruma göre değişmektedir. 5 Sözleş- menin uygulanmasına ilişkin en yüksek karar organı olan Avrupa İn- san Hakları Mahkemesi (AİHM) konuyla ilgili davalarda ifade özgür- lüğüne müdahalenin bulunduğunu tespit ettikten sonra müdahaleyi yukarıdaki hükme göre uygunluk testinden geçirmektedir. Hemen belirtmek gerekir ki ifade özgürlüğüne getirilecek sınırlama bu hakkın tamamı değil ancak belirli bir kullanımı üzerinde uygulanabilir, başka bir deyişle yapılması gereken kişilerin ifade özgürlüğünden tamamen yoksun bırakılması değil kötüye kullanımın engellenmesidir. 6 Yaşam hakkının diğer tüm hakların ön şartı olması gibi ifade özgürlüğü de toplantı ve gösteri hakkı, seçme seçilme hakkı, dernek/sendika kurma ve üye olma hakkı gibi başka hakların kullanılması ve korunması açı- sından merkezi bir rol oynamaktadır. 7 SİLAHLI KUVVETLERE MÜNHASIR MEVZUAT HÜKÜMLERİ Genel Konuşma dilinde askerlik yükümlülüğü altındaki erbaş ve erleri kastetmek üzere kullanılan “asker” kavramı 211 sayılı Kanun’da; “as- kerlik mükellefiyeti altına giren şahıslarla (erbaş ve erler) özel kanunlarla Si- lahlı Kuvvetlere intisabeden ve resmi bir kıyafet taşıyan şahıslar” şeklindeki tanımlanmıştır. Çok da açıklayıcı olmayan bu tanıma göre asker kav- ramı, sanılanın aksine sadece yükümlü erbaş/erleri değil, TSK’daki tüm personeli (sivil işçi ve devlet memurları hariç) kapsamaktadır. Makalemizde askeri şahıslardan kasıt, askerliği bir meslek olarak süre- li (sözleşmeli) veya sürekli (muvazzaf) olarak yapan kişiler olan subay, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli 5 Feyyaz Gölcüklü/A.Şeref Gözübüyük, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uy- gulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, Seç- kin Yayınları, Ocak 2016, s.53. 6 Monica Macovei, İfade Özgürlüğü, AİHS’in 10. maddesinin Uygulanmasına İliş- kin Kılavuz, İnsan Hakları El Kitabı-2, s.53, 35. http://tbbyayinlari.barobirlik.org . tr/TBBBooks/io-aihs.pdf 7 Macovei, age, s.8.