Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

190 7139 Sayılı Kanun Kapsamında Ormancılık ve Su Tahsisi ile Arazi Toplulaştırılmasının Anayasallığı çek değerine göre makul kabul edilebilecek bir tazminat ödemeden kişiyi mülkiyetten mahrum bırakmak, mülk sahipleri bakımından aşırı zarar oluşturacaktır. Bu zarar sebebiyle mülk sahiplerine hiçbir tazminat ödenmemesi, kamu yararı ile temel hakların korunması ara- sında oluşturulması gereken doğru dengeyi mülk sahipleri aleyhine bozmaktadır. 3. Su Hakkı ve Su Tahsisi 7139 sayılı Kanun ile 6200 sayılı DSİ Genel Müdürlüğünün Teş- kilat ve Görevleri Hakkında Kanun’a eklenen gerek 2. maddenin 1. fıkrasının (u) bendi gerekse ek 7. maddesi, esas itibarıyla “su tahsisini” düzenlemektedir. Su tahsisine ilişkin bu düzenlemeler ister istemez “su hakkı” üzerinde durulmasını gerektirmektedir. Su, çeşitli insan toplulukları açısından kültürel bir değer taşımakla birlikte, yine insanlar / insan toplulukları açısından “mülkiyetin” ko- nusunu da oluşturmaktadır. Su üzerindeki mülkiyet, en ilkel haliyle bedensel ya da çevresel temizlik için ve doğrudan / dolaylı temel besin üretimi / tüketimi ve de barınma için olabileceği gibi, başta enerji üre- timi olmak üzere birçok teknolojik, ticari veya endüstriyel kullanımın da esasını oluşturmaktadır. 47 Temel su hakkı, insanların herhangi bir idari sürece tâbi olmaksızın temel normdan (anayasadan) kaynağını alan haklarını ifade etmektedir. “Su hakkı” ifadesi yalnızca özel hukuk ilişkileri açısından mülkiyetin bir parçası olarak değil, geniş anlamıyla kullanılmalıdır. 3.1. Uluslararası Hukukta Su Hakkı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin (İHEB) “herkesin kendi- sinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır” biçiminde bir hüküm içeren 25’inci maddesi, su hakkı çıkarımına zemin hazırlamaktadır. Çünkü su hakkı, bu madde- nin açıkça atıf yaptığı “yeterli yaşama standardına” kesinlikle dâhildir. BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi’nin 11-29 Ka- sım 2002 tarihinde Cenevre’de düzenlediği 29’uncu oturumunda, 15 47 Tolga Şirin “Suyun İnsan Hakkı Olarak Değeri” MÜHF – HAD , İstanbul 2014, C. 16, S. 3-4, s. 86.