Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

222 Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkına Uygulanan Sınırlamalar sunda daha kapsamlı değerlendirmelerde bulunmuş ise de geçerli nedenlerle yapılan kısıtlamanın yargılamaya halel getirmeyeceğini de kabul etmiştir. 7 Mahkeme, müdafi yardımından yararlanma hakkın- dan açık feragatin geçerli olabilmesi için hak hatırlatılması konusunda da titiz davranılmasına önem vermektedir. 8 Türk/Türkiye 9 kararında başvurana ilk yapılan hak hatırlatmasında genel olarak sahip olduğu hakların yazılmasının yeterli olmadığını, suçlama kapsamında bu hak- larını kullanıp kullanmaması konusunda bir hatırlatma olmadığını, bu noktada hakkındaki yakalama kararı farklı ve görece daha basit bir suçtan (6136 sayılı Yasa’ya muhalefet) olduğu sanıyla avukatın huku- ki yardımından yararlanmak istemediğini belirten başvuranın müdafi yardımından yararlanma hakkı konusundaki güvenceler sağlanmadı- ğından adil yargılanma hakkının m.6/3-c kapsamında ihlal edildiğine karar vermiştir. AİHM Büyük Dairesi aynı olaya ilişkin ihlal kararı vermeyen daire kararının aksine yaptığı inceleme sonucunda, Salduz/Türkiye kararın- da, “(...)kural olarak, her davanın kendine has koşulları ışığında bu hakkın kısıtlanması için zorunlu sebepler olmadıkça, şüpheliye, polis tarafından ilk kez sorgulanmasından itibaren avukata erişim hakkı sağlanmalıdır. Avukata erişim hakkının sağlanmamasına istisnai olarak zorunlu sebeplerin gerekçe gösterilmesi durumunda bile, böylesi bir kısıtlama savunma haklarına zarar vermemelidir. Avukat erişimi sağlanmayan sanığa polis soruşturması sırasın- da yapılan suçlayıcı ifadelerin sanığın mahkûmiyet kararında kullanılmaları durumunda sanığın savunma haklarına zarar verilmiş sayılır.(...)” diyerek müdafi yardımından yararlanma hakkının kısıtlanması konusunda- ki çerçeveyi ortaya koymuştur. 10 Mahkeme verdiği birçok kararında Salduz/Türkiye kararını referans göstererek Türkiye’deki müdafi yar- dımı ve 2005 yılı itibariyle değişen yasa ve uygulamaya dikkat çek- mekte ancak geçmişte yaşanan ihlallerden dolayı Türkiye’yi tazminata mahkûm etmeye devam etmektedir. 11 7 Dovydas Vitkauskas, Grigoriy Dikov,, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsa- mında Adil Yargılanma Hakkının Korunması, Avrupa Konseyi İnsan Hakları El Kitapları, Çeviri: Serkan Cengiz, Strazburg 2012, s. 102. 8 Halil Kalabalık, İnsan Hakları Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2013, s. 519, 520. 9 Türk v. Türkiye kararı, başvuru no: 22744/07, Mahkemenin 05.09.2017 tarihli ka- rarı. (https://hudoc.echr.coe.int) 10 Salduz v. Türkiye kararı, başvuru no: 36391/02, Mahkemenin 27.11.2008 tarihli kararı. (https://hudoc.echr.coe.int) 11 Bayram Koç v. Türkiye kararı, başvuru no: 38907/09, Mahkemenin 05.09.2017 ta-