Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

237 TBB Dergisi 2018 (137) Sinem TOP Bu noktada son olarak tartışılması gereken husus ise SEGBİS 54 ile yapılan ifade alma ve sorgu işlemlerinde yaşanan müdafiin hazır olma sorunlarının da müdafi yardımından yararlanma hakkı noktasında oluşturduğu sıkıntılardan da bahsetmek ve bu sorunları genel kurallar çerçevesinde değerlendirmek gerekmektedir. Özellikle Baro tarafın- dan görevlendirilen zorunlu müdafiler yakalanan şüphelilerin ifadesi ve sorguları için görevlendirilmektedir. Kural olarak görevlendirme barosu, soruşturmanın veya kovuşturmanın yapıldığı yer barosudur. (CMK mad. 156/2) Ancak buna rağmen pratikte farklı uygulamalar gözlenmektedir. Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Siste- minin Kullanılması Hakkında Yönetmelik madde 13, 16 ve 17 düzen- lenmeleri gereğince soruşturma mahalli dışında bulunan, yakalanan şüphelilerin ifadelerinin SEGBİS sistemi ile alınabileceği kabul edilmiş, madde 19’da ise bu kişilere yalnızca sesleri ve görüntülerinin kayde- dileceği konusunda bilgi verilmesi düzenlenmiştir. Bu noktada kişiye CMK gereğince hak hatırlatması yapılması ve haklarının kullandırıl- masında hiçbir tereddüt olmaması gerekirken soruşturmalarımızda yer yer farklı uygulamalar görülmektedir. Bir soruşturmada şüpheli- nin yakalandığı yerde yanında bulunacak bir müdafi görevlendirilir- ken bir diğer soruşturmada müdafi görevlendirmesi kanun gereğin- ce soruşturma mahallinden yapılmakta müdafi ile şüpheli de sistem yardımıyla görüşebilmekte hatta çoğunlukla görüşemeden ifade alma işleminde müdafi yalnızca hazır bulunmaktadır. Bu durumun yukarı- daki hazır bulunma açıklamalarına aykırı olması bir yana, bu şekilde yapılan müdafi görevlendirmesinin de adil yargılanma hakkı kapsa- mındaki güvence olma unsurunu sağlayamadığı konusunda ciddi en- dişeler bulunmaktadır. Uygulamadaki kötü örneklerde, müdafi şüp- heli ile hiçbir ön görüşme yapmadan ifade alma veya sorgu işlemine katılmakta, yalnızca varlığı ile zorunlu unsuru yerine getirme görevi altında ezilmeye çalışılmaktadır. Bu durum savunmanın kısıtlanma- sı anlamına gelen bir uygulamadır. SEGBİS uygulaması konusunda getirilen birçok eleştiriye karşın konumuz özelinden bakıldığında, bu 54 Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Sisteminin Kullanılması Hakkında Yönetmelik (Madde 3/1-c) SEGBİS: UYAP Bilişim Sisteminde ses ve görüntünün aynı anda elektronik ortamda iletildiği, kaydedildiği ve saklandığı Ses ve Görün- tü Bilişim Sistemi