Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

243 TBB Dergisi 2018 (137) A. Uğur ERİŞ Uzlaştırma Usulü ise kapsamına genişliği dolayısıyla ayrı bir ince- leme konusu olarak düşünülüp üzerinde durulmamıştır. I. GENEL OLARAK UZLAŞTIRMA KURUMU A. UZLAŞTIRMA KAVRAMI Ceza Muhakemesi Hukukunda uyuşmazlığın alternatif bir çözüm yolu olan uzlaştırma, tarafların bir edim karşılığında anlaşarak muha- kemeyi sona erdirmeleridir. Yani ceza muhakemesinin taraflarından fail açısından ceza soruşturmasını/kovuşturmasını bitirmeleri, karşılı- ğında da mağdur veya suçtan zarar göreni tatmin etmek suretiyle bir uzlaşı sağlanması söz konusudur. Uzlaştırma birbirinden farklı şekilde tanımlanan bir terim olmakla birlikte, bu tanımlarda iki temel unsurun bulunduğu ileri sürülmekte- dir. Bu unsurlardan birincisi tarafsız üçüncü bir kişinin uyuşmazlığın çözümüne yardımcı olması, ikincisi ise bu kişinin çözüm için tarafları zorlayamamasıdır. 1 Buna göre uzlaştırmanın “tarafsız bir kişinin (uz- laştırmacı) yardımıyla güvenli ve denetimli bir ortamda mağdur ile fa- ilin karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm bulabilmek amacıyla bir araya gelmesine imkân sağlayan bir süreç” olarak tanımlanabilir. 2 Doktrinde CMK m. 253 vd.’da düzenlenen kurumun adının “uz- laşma” mı yoksa “uzlaştırma” mı olması gerektiği konusunda değişik görüşler göze çarpmaktadır. 3 Ceza Muhakemesi Kanunu’nun yürürlüğe girdiği ilk metninde ve 5560 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik sonrasında kurumun adı “Uz- laşma iken”, 6763 sayılı Kanun’la “Uzlaştırma” olarak değiştirilmiş ve CMK m. 253’ün başlığı “Uzlaştırma” olarak düzenlenmiştir. Madde 1 Ekrem Çetintürk, “Onarıcı Adalet ve Ceza Adalet Sisteminde Uzlaştırma, Ankara, Adalet Yayınevi, 2017, s. 101. 2 Çetintürk, age., s. 102. 3 Uzlaşma kavramını kullanan yazarlar olduğu gibi, örneğin Hasan Tahsin Gökcan, Seydi Kaymaz, Uzlaşma ve Ön Ödeme, 2. Baskı, Ankara 2007, Ali İhsan İpek/ Engin Parlak: İçtihatlarla Türk Ceza Hukukunda Uzlaşma, Adalet Yayınevi, An- kara 2009; Ahmet Sezer, Öğreti ve Uygulamada Ceza Usul Hukukunda Uzlaşma, Ankara, Adalet Yayınevi, 2010; Cengiz Apaydın, Ceza Hukukunda Uzlaşma ve Uzlaştırmacılar İçin Ceza Hukuku, 1. Baskı, İst. Eylül 2017, Acar Matbaacılık, Uz- laştırma kavramını tercih eden yazarlar için bkz. Mustafa Özbek, Ceza Muhake- mesi Kanununda Uzlaştırma, AÜHFD. , 2005, C.54, S.3., Çetintürk, age.