Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

244 Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma ve Uzlaştırma Eğitimi 254’ün başlığı da uzlaştırma olarak düzenlenmesine karşın, m. 255’in başlığı uzlaşma olarak bırakılmıştır. Bu konuda terim birliğinin ka- nunda bile tam sağlanamadığı görülmektedir. Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği’nin (Yön.), tanım- lar başlıklı 4. maddesinin (j) bendinde Uzlaşma: “Uzlaştırma kapsa- mına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suç- tan zarar görenin kanun ve bu yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmalarını” ifade eder denilmektedir. Yönetmeliğin 4. maddesinin (k) bendinde de uzlaştırma kavramı tanımlanmıştır. Bu hükme göre uzlaştırma; “Uzlaştırma kapsamına giren bir suç nede- niyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanu- ni temsilcisinin, Kanun ve bu Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecini ifade eder.” B. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN TEORİK TEMELİ OLARAK “ONARICI ADALET TEORİSİ” Uzlaştırma kurumunun temelinde “Onarıcı adalet düşüncesi” yatmaktadır. Onarıcı adalet düşüncesi ceza adaletini gerçekleştirme- nin bir olanağı ya da yolu olarak uzun zamandır tartışılmaktadır. Pek çok ülkede farklı şekilde de olsa, onarıcı adalet cezai uyuşmazlıkların giderilmesinde bir yöntem olarak benimsenmektedir. 4 Onarıcı adalet, cezalandırıcı adalet karşısında yeni bir bakış açı- sı önermektedir. Bu anlayışın çıkış noktası; suçun salt cezai yaptırım içeren bir kanun hükmünün ihlali olmayıp, bir haksızlık olduğunun kabulüne dayanmaktadır. Dolayısıyla suç esas olarak fail ve mağdur arasında gerçekleşen bir eylemdir. Ancak suçun asıl mağduru suçtan doğrudan etkilenen kişiler ve toplumdur. 5 “Suçtan doğan zararın giderilmesine odaklanan, failin cezalandı- rılmasından ziyade, suç teşkil eden fiilin sorumluluğunu üstlenmesini sağlamayı ve topluma yeniden kazandırılmasını; mağdurun ceza ada- 4 Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. Hakan A. Yavuz, “Onarıcı Adalet ve Uzlaştırma Kurumu Bağlamında Ceza Adalet Sisteminde Mağdurun Konumu” TAAD , Yıl 6, Sayı 23, (Ekim 2015) s. 85 vd. Çetintürk, age., s. 7-100, Burcu Yeşiladalı, “Onarıcı Adalet: Yeni Bir Yaklaşım” Onarıcı Adalet, Mağdur-Fail Arabuluculuğu ve Uzlaş- ma Uygulamaları, Türkiye ve Avrupa Bakışı, Ankara 2008. 5 Yavuz, age., s. 94.