Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

278 Kamulaştırmasız El Koymanın Unsurları ve Kamulaştırmasız El Koymaya Karşı ... kavramı kullanılmaktaysa da bu kavramın kullanımını doğru bul- mamaktayız. Çünkü kavram itibariyle taşınmaz hukuken kısıtlansa da uzun yıllar imar planının programa alınmaması sebebiyle malikin mülkiyet hakkının ihtiva ettiği tasarruf hürriyeti ihlal edilmekte olup bunun hukuki olarak el koyulduğu bir nevi hukuka uygun olduğu an- lamını uyandıran hukuki el koyma kavramı, kullanımı itibariyle huku- ka uygun bir durumu çağrıştırmaktadır. Ayrıca kanımızca hukuki el koyma kavramından anlaşılması gereken Anayasanın 35. maddesinde de öngörülen mülkiyet hakkının sınırlandırılmasının kanunla belirlen- diği durumlardır. Bunlara örnek verecek olursak, İmar Kanunu m. 18 uyarınca arazi ve arsa düzenlemesi işleminde ilgililerin parsellerinden Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) kesintisi yapılmaktadır. İşte bu du- rummülkiyet hakkının özünün kanuna dayanarak sınırlandırılmasına ilişkin hukuken bir el koymadır. Hukuka aykırı bir idari işlemle mali- kin mülkiyet hakkının tasarrufunun kısıtlanması halinde de hukuki el koyma kavramını kullanmamız durumunda hukuk sınırları içerisinde mülkiyet hakkının sınırlandırılmasıyla karışma olasılığı da bir hayli fazladır. Nitekim Kamulaştırma Kanunu Ek 1 maddesi uyarınca tasar- rufu idari işlemle kısıtlanan taşınmazların niteliği ve buna ilişkin or- taya çıkan uyuşmazlıkların tartışılması ayrı bir çalışmanın konusunu oluşturacak genişlikte olduğu için bu çalışmamızda yukarıdaki açıkla- malarla yetinmekteyiz. Yukarıdaki açıklamalara istinaden, Kamulaştırma Kanunu Ek 1. maddesi uyarınca taşınmazın tasarrufunun idari işlemle kısıtlanma- sının, kamulaştırmasız el koyma kavramı içerisinde hukuki el koyma kavramıyla nitelendirilmesini doğru bulmamaktayız. Biz bu çalışma- mızda kamulaştırmasız el koymayı, 09.10.1956 tarihinden sonra idare- nin kamulaştırma işlemine başvurmaksızın yahut kamulaştırma işle- mine başlayıp bu işlemden vazgeçse bile özel kişinin mülkiyetindeki tay.uyap.gov.tr ); Yar. 18. HD., 29.02.2016 gün ve E: 2015/8269, K: 2016/3444 (Ka- zancı İçtihat Bilgi Bankası); Anayasa Mahkemesi, 28.03.2018 gün ve E: 2016/196, K: 2018/34 sayılı 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun Geçici 11. maddesinin iptaline ilişkin kararda hukuki el koyma kavramına ve tasarrufu hukuken kısıt- lanan taşınmaz kavramına birlikte yer verdiği görülmektedir. Hukuki el koyma kavramının doktrindeki kullanıma ilişkin bkz.: Erhan Tutal, “Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Yargılama Sürecindeki Son Gelişmeler”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi , Haziran 2016, S. 7, s. 1115; Ali Rıza İlgezdi, Hukuki El Atma (Kamulaştır- masız El Atmada Yeni Dönem), 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016, s. 48 ve devamı.