Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

292 Kamulaştırmasız El Koymanın Unsurları ve Kamulaştırmasız El Koymaya Karşı ... İdare özel mülkiyetteki taşınmaz üzerinde adeta malik veya zil- yet gibi tasarrufta bulunmalı veya taşınmazı belirli bir süre sahibinin tasarrufundan alıkoymalıdır. İdare görevlilerinin kısa bir süre için ta- şınmaza girmeleri kamulaştırmasız el koyma olarak nitelendirilemez. Böyle bir durumda idarenin eyleminin bulunduğu ve bu eylem nede- niyle zararın doğduğu kabul edilecektir. 64 Kalıcı olmayan şekilde taşınmaza el konulması durumunda ka- mulaştırmasız el koymadan bahsedilemeyeceği için kamulaştırmasız el koymaya ilişkin hükümler uygulama alanı bulamayacaktır. Geçici olan bu el koyma da haksız fiil teşkil edecek ve müdahalenin men’i, ecrimisil veya tazminat davalarının açılması gündeme gelecektir. 65 Yargıtay da bir kararında el koymanın kalıcı nitelikte ve idarece sahip- lenme kastı ile yapılması gerektiğini belirtmiştir. 66 Yine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bir kararında el koyma ile mal sahibinin tasarrufuna sürekli engel olunmasını ve idarenin mala sa- hiplenme kastıyla fiilen el koymasını aramıştır. 67 64 Metin Günday, İdare Hukuku Dersleri, 8. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara 2003, s. 250. 65 Veli Böke, Kamulaştırmasız El Atma Davaları, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Anka- ra 2006, s. 36. 66 Y. 5. HD., 12.04.2012 gün ve E: 2012/1112, K: 2012/7700, “Dava konusu taşınma- zın aynına fiilen el atıldığı iddia edilmiş olup, aynın ihtilafında da adli yargı gö- revlidir. Bu nedenle usulüne uygun oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde ma- hallinde keşif yapılarak, taşınmaza el atılıp atılmadığı, el atmanın kalıcı nitelikte olup olmadığı ve idarenin sahiplenme kastının bulunup bulunmadığı hususları araştırılarak, bu arada taşınmazın eski hale getirilmesi mümkün ise eski hale ge- tirme masrafları ile el atılan bölümün dava tarihindeki yer bedeli belirlenip, eski hale getirme masraflarının yer bedelinden az olması halinde, eski hale getirme masraflarına ve ecrimisil tazminatına hükmedilmesi, aksi takdirde yer bedeli ve ecrimisil bedeline hükmedilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle davanın görev yö- nünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.” aynı yönde bkz. Y. 5. HD., 26.02.1991 gün ve E: 1990/15812, K: 1991/1863. 67 YHGK, 07.11.2007 gün ve E: 2007/5-805, K: 2007/826, (Kazancı İçtihat Bilgi Banka- sı, 08.09.2017), “Önemle vurgulanmalıdır ki; kamulaştırmasız el koyma hükümle- rinin uygulanması, mal sahibinin kullanımına engel olma ve taşınmaz malın elin- den alınması anlamını taşıdığına göre; taşınmaz, mal sahibinin elinde bulunduğu ve kullanma hakkına sahip olduğu sürece, mal sahibi idareden değer karşılığının verilmesini isteyemez. Bu noktada; tapu kaydına kamulaştırma şerhi konulması- nın veya 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu uyarınca taşınmazın ikinci derece askeri güvenlik bölgesine alınarak tapuya şerh verilmesi- nin ya da imar uygulaması sonucu taşınmazın yol, yeşil alan gibi kamu hizmetle- rine ayrılması ve fiili imar uygulaması yapılmadan taşınmazın imar planında yol, yeşil alan olarak gösterilmesi nedeniyle üzerinde yapı yapılmasının yasaklanma-