Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

296 Kamulaştırmasız El Koymanın Unsurları ve Kamulaştırmasız El Koymaya Karşı ... 2. Bedel Davası Malik dilerse müdahalenin meni davası açmak yerine, el koyu- lan taşınmazın bedelini talep edebilir. Kamulaştırmasız el konulan taşınmazın üzerine kamu hizmetine yönelik olarak bina veya tesisat yapılması durumunda, müdahalenin meni kararının uygulamaya ko- nulmasında hukuken bir sorun bulunmasa da bu karar uygulanırken sorunlar yaşanabilecektir. 79 Bu sebeple kamulaştırmasız el koyma söz konusu olduğunda, malike müdahalenin men’i davası açmak yerine bedel davası açma hakkı tanınmıştır. Bedel davasına ilk olarak 16.05.1956 tarihli YİBK’da yer verilmiş- tir. Söz konusu karara göre malik dilerse müdahalenin men’i davası dilerse bedel davası açabilir. Bedel davası açması halinde taşınmazın değerinin esas alınacağı tarih, bedel davasını açtığı tarih olacaktır. 80 Bedel davası mevzuatımızda 5999 sayılı Kanun ile 2942 sayılı Ka- mulaştırma Kanunu’na eklenen Geçici 6. maddede düzenlenmiştir. Bu maddenin birinci fıkrasında; “Kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç ya- pılmamış olmasına rağmen 9/10/1956 tarihi ile 4/11/1983 tarihi arasında fi- ilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya ta- mamen veyahut irtifak hakkı tesis etmek suretiyle malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle, mülkiyet hakkından doğan talepler, bedel talep edilmesi hâlinde bedel tespiti ve diğer işlemler bu madde hükümlerine göre yapılır. Bu maddeye göre yapılacak işlemlerde öncelikle uzlaşma usulü- nün uygulanması dava şartıdır.” hükmü yer almaktadır. Bedel tespitinde hüküm altına alınacak tutar, Kamulaştırma Ka- nunu Geçici 6. maddenin 2. fıkrası uyarınca fiilen el konulan taşın- mazın veya üzerinde tesis edilen irtifak hakkının müracaat yani dava tarihindeki değeridir. Bu değer ise Kamulaştırma Kanunu 8. maddesi üçüncü fıkrası uyarınca en az üç kişiden teşkil eden kıymet takdir ko- misyonunca, taşınmazın el koyma tarihindeki nitelikleri esas alınarak Kamulaştırma Kanunu’nun 11. ve 12. maddelerine göre hesaplanarak mahkeme tarafından tespit edilecektir. 79 Refik Er, “Kamulaştırmasız El Atmadan Doğan Davalar”, Adalet Dergisi , Yıl: 1979, C. 70, S.3-4, s. 284. 80 Yalçınduran, s. 65.