Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

312 Vergi Kaçaklığı Suçunda İştirak Ceza hukuku kavramı olan iştirak, suçun özel görünüm şekiller- dendir. Suçun birden fazla kişi ile işlenmesi halinde iştirak müessesi devreye girecektir. Diğer bir ifade ile çalışmamızda, vergi kaçakçılığı suçunun birden fazla kişi tarafından işlenmesi halinde, bu kişilerin du- rumu ve ortaya çıkabilecek sonuçlar irdelenmiştir. Çalışmamızda öncelikle, vergi kaçakçılığı suçunda iştirake ilişkin Vergi Usul Kanunu’ndaki düzenlemeye ve Türk Ceza Kanunu’nda- ki iştirak müessesine ilişkin hükümlere genel olarak değinilmiştir. Sonrasında ise iştirak müessesi, ceza hukuku kapsamında açıklanmış ve devamında; müşterek faillik, azmettirme, yardım etme şeklindeki iştirak türlerinin vergi kaçaklığı suçundaki görünümü üzerinde du- rulmuştur. Son olarak ise vergi kaçakçılığı suçuna iştirak halinde ceza indirimi öngören VUK’un 360. maddesinin şartları detaylı şekilde ele alınmıştır. I. GENEL OLARAK Vergi kaçakçılık suçuna iştirak , soyut olarak bir kişi tarafından işlenebilen VUK’un 359. maddesinde sayılı fiillerin, iştirak iradesine sahip birden çok kişi tarafından yapılan ve aralarında nedensel bağ- lantı bulunan birden çok hareketin varlığıyla işlenmesi olarak tanım- lanmıştır. 1 Kaçakçılık suçunda iştirake ilişkin hüküm VUK’un 360. madde- sinde yer almaktadır. Maddenin yapısı 2008 yılında, 5728 sayılı Kanun ile önemli şekilde değiştirilmiştir. 2 Zira mülga 360. madde ile uyum- lu olan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) yürürlükten kaldırılmış ve 5237 sayılı TCK 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. VUK’un 360. maddesinin 2008 yılında değiştirilmesi ile 5237 sayılı yeni TCK ile uyum sağlanmıştır. 3 1 Fulya Mercimek/Adnan Gerçek, “Vergi Kaçakçılık Suçuna İştirak ve Cezai So- rumluluk”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD) , Ankara 2013, S. 14, s. 200. 2 5728 sayılı “Temel Ceza Kanunlarına UyumAmacıyla Çeşitli Kanunlarsa ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 08.02.2008 tarihli ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de (RG) yayımlanmış ve Kanun’un 277. maddesi ile VUK’un 360. maddesi değiştirilmiştir. 3 765 sayılı TCK’nın 64. maddesinde “asli maddi iştirak” ile “asli manevi iştirak” halleri ve 65. maddede ise “fer’i iştirak” halleri düzenlenmiştir. VUK’un mülga 360. maddesi de 22.07.1998 tarihli ve 4369 s. Kanun ile TCK’nın ilgili maddele- rine paralel hale getirilmiştir. Ancak 5237 sayılı TCK’nın yürürlüğe girmesiyle