Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

322 Vergi Kaçaklığı Suçunda İştirak kuvvetlendirmek, fiilin işlenmesinden sonra yardımda bulunacağını vaat etmek, suçun nasıl işleneceği hususunda yol göstermek, fiilin iş- lenmesinde kullanılan araçları sağlamak ya da suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaş- tırmak” şeklindeki katkılar yardım etmeden dolayı sorumluluğa yol açacaklardır. Yardım etmeden sorumlu tutulabilmek için sağlanan katkıların, suç ve cezada kanunilik ilkesi gereği TCK m. 39’da sayılan fiillerden birini oluşturması gerekir. 41 Kanunda yardım edenlere, faile oranla daha az ceza verilmesini öngörülmüştür. III. İŞTİRAK TÜRLERİNİN VERGİ KAÇAKLIĞI SUÇUNDA GÖRÜNÜMÜ İştirak, suçun kararlaştırılması veya gerçekleştirilmesi aşamasında söz konusu olabilir. Kararlaştırma aşamasında, kararın doğmasını sağ- lamak veya kuvvetlendirmek; gerçekleştirme aşamasında ise suçun iş- lenmesi için gerekli hareketleri kısmen veya tamamen yapmak veya yapanlara yardım etmek yahut yapılmasını kolaylaştırmak şeklinde olmaktadır. Söz konusu hareketlere göre farklı iştirak türleri belirlen- miştir. 42 İştirak edenlerin, suçun işlenmesindeki katkılarına göre farklı ağırlıkta cezalandırılması benimsenmiştir. 43 A. FAİLLİK TCK’nın 37/1. maddesinde müşterek faillik düzenlenmiş ve suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her birinin fail olarak sorumlu olacağı belirtilmiştir. Suç sayılan fiilin tamamlanması veya tamamlanamaması faillerden herhangi birinin fiilinin mevcudi- yeti ile olabiliyor veya bu failin fiilinin olmaması ile de oluşamıyor ise suça iştirak anlamında müşterek faillik tamamlanmaktadır. 44 Ayrı- ca maddenin gerekçesine göre, “fiili birlikte gerçekleştirme” unsurunun saptanmasında, suç ortaklarının suçun icrasındaki rolleri ve katkıla- rının taşıdığı önem göz önünde bulundurulacaktır. Bu suretle, suçu oluşturan tipik fiili gerçekleştirmemekle birlikte, tipik fiili gerçekleş- 41 Çelen, s. 70. 42 Toroslu, s. 273. 43 Toroslu, s. 280. 44 Gören, s. 362.