Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

56 Türkiye’de Seçme ve Seçilme Hakkı Boyutunda Yaşanan Demokratikleşme Sürecinin ... Diğer taraftan 1982 Anayasası döneminde Anayasa Mahkeme- si ve YSK’nın kendisi, YSK’nın mahkeme niteliğini haiz olmadığını kabul etmiştir. Bu durum, YSK tarafından uygulanan hukuki düzen- lemelerin anayasaya uygunluk denetimi dışında kalması anlamına geldiğinden öğretide haklı olarak sıklıkla eleştirilmektedir. 65 Oysa en başta Anayasa m. 79’da YSK bir yargı organı olarak nitelendirilmiştir. Fonksiyonel bakımdan da YSK hem idari hem de yargısal nitelikli iş- lev sürdürmektedir. Bu nedenlerle yapılacak bir anayasa değişikliği ile 79’uncu madde kapsamında YSK’nın bir mahkeme olarak tanınması, öğretideki haklı eleştirileri karşılayacak ve hukuki güvence ilkesi ni pe- kiştirecek bir adım olarak önerilebilir. 66 B. Türk Anayasalarında Seçilme Hakkının Değişimi Seçilme hakkının gelişim sürecini de yine, 1876 Anayasası’ndan itibaren izlemek gerekir. 1876 Anayasası’ndan günümüze, seçilme hakkı konusunda yaşanan dönüşümün daha kolay görülebilmesi maksadıyla Tablo 3 hazırlanmıştır. Tablo 3 kapsamında, Türk Anaya- saları dönemlerine göre seçilme hakkının şartları, ana hatlarıyla ortaya konulmaktadır. Tablo 3. Türk Anayasa Dönemlerinde Seçilme Hakkının Şartları 1 Anayasa Dönemi → 1876 Anayasası 1921 Anayasası 1924 Anayasası 1961 Anayasası 1982 Anayasası Vatandaşlık şartı → Vatandaş olmak şarttır. Vatandaş olmak şarttır. Vatandaş olmak şarttır. Vatandaş olmak şarttır. Vatandaş olmak şarttır. Dil /Eğitim şartı → Resmi dil olan Türkçenin bilme- si şarttır. Resmi dil olan Türkçenin bilme- si şarttır. Türkçe okuma yazma bilmek şarttır. Türkçe okuma yazma bilmek şarttır. En az ilkokul mezunu olmak şarttır. Yaş şartı → 25 yaş 25 yaş 30 yaş 30 yaş 18 yaş 6 65 Özyörük, Yayla, Başlar ve Gönenç gibi yazarlar Yüksek Seçim Kurulunun mah- keme niteliğine sahip olduğu görüşünü savunmaktadırlar. Bkz. Mukbil Özyörük, İdare Hukuku Dersleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1972-1973, s. 44; Yıldızhan Yayla, Anayasa Hukuku Ders Notları, 2’nci Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1986, s. 140; Kemal Başlar, Anayasa Yargısında Mahkeme Kavramı, Roma Yayınları, Ankara, 2005, s. 44; Levent Gönenç, “Yüksek Seçim Kurulu’nun ‘Mahke- me’ Niteliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Mümtaz Soysal’a Armağan, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Ankara, 2009, s. 288-289. 66 Güveyi, s. 130.