Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

TÜRKİYE’NİN HÜKÜMET SİSTEMLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME AN EVALUATION ON GOVERNMENTALSYSTEMS OF TURKEY Ömer KESKİNSOY* Semih Batur KAYA** Özet: Bu çalışmada hükümet sistemi kültürel, siyasal ve hukuk- sal sürecin hem bir sonucu hem de bir unsuru olarak değerlendiril- miştir. Ancak burada ileri sürülen bir sav söz konusudur. Buna göre Osmanlı’dan Cumhuriyet’e dikkat çeken bir olgu olarak modernleş- me anayasal belgeler üzerinden bir gelişim göstermiştir. Bu modern- leşmenin en önemli parametresi ise Türk siyasal sisteminin demokra- tik hukuk devletine evirilmesidir. Bu noktada da yine dikkat çeken bir olgu olarak söz konusu demokratik hukuk devletine evirilme süreci- nin mutlak monarşiden sınırlı, meşruti monarşiye dönüşme ve bura- dan da parlamenter sisteme geçiş süreci ile tamamlanmış olmasıdır. Şu halde parlamenter sistem Türk demokratikleşme süreci içerisinde önemli bir merkez olgu konumundadır. Bu bağlamda Türk hükümet sisteminin son zamandaki değişim ve dönüşümü Türk demokrasi seyrini olumsuz anlamda değiştirebileceğine ilişkin bir endişemiz söz konusudur. Üstelik bu endişe yapay değildir. Zira burada bir “hükü- met devleti” ile karşı karşıya olduğumuzu belirtmemiz gerekir. Anahtar Kelimeler: Hükümet Sistemleri, Demokrasi, Hukuk Devleti, Kuvvetler Ayrılığı, Anayasa Değişikliği Abstract: In the present study, the government system is desc- ribed as both an outcome and element of the cultural, political and legal processes. However, there is also an argument brought for- ward in this context. Accordingly, modernization, a phenomenon drawing attention from Ottoman Period to the Republican Period, developed based on the constitutional documents. The most im- portant parameter of this modernization is the evolution of Turkish political system into a democratic state of law. At this point, anot- her remarkable point is the completion of the process of transiti- on into democratic state of law, through transition from absolute monarchy into constitutional monarchy and subsequent transition * Doç. Dr., Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte- si Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Öğretim Üyesi ** Arş. Gör., Trabzon Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı