Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

83 TBB Dergisi 2018 (137) Ömer KESKİNSOY/Semih Batur KAYA bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu çerçevede; Türkiye devletinin ku- rulduğuna delalet etmek üzere; Cumhuriyet ilan edilmiş ve onu temsil edecek olan Cumhurbaşkanlığı makamıyla ilgili düzenleme- ler yapılmıştır. 41 Değişiklikler çerçevesinde; Cumhurbaşkanı, Meclisi Umumi Heyeti tarafından ve kendi üyeleri içerisinden, tekrar seçilme yolu açık olmak üzere bir intihap dönemi dâhilinde görev yapmak üzere seçileceğini ihtiva eden madde ile (10 uncu madde) meclis hükü- metinden sapış manasına gelen bir devlet başkanlığı-cumhurbaşkanlı- ğı makamının ihdas edildiğini ve bu makamı temsilen devlet başkanı- cumhurbaşkanı ile ilgili düzenlemelerin açıklığa kavuşturulduğunu belirtmek gerekir. Böylece,ismen zikredilmemiş olmakla beraber fiilen mevcut olduğu Atatürk tarafından Nutuk’ta ifade edilen devlet baş- kanlığı makamına ve onu temsil eden gerçek kişi olarak cumhurbaş- kanına yönelik düzenlemelerin getirilmesiyle sadece fiili durumun hu- kuken mesnetli hale getirilmiş olduğu açıktır. Bu yargıyı destekleyici olmak üzere, 364 sayılı Kanun’la, Cumhurbaşkanının Devletin başkanı olduğu, bu sıfatıyla lüzum gördüğü takdirde Meclise ve Vekiller He- yetine başkanlık edeceğine dair düzenlemelere de yer verildiği (m. 11) ifade edilmelidir. 1921 Teşkilâtı Esasiye dönemi, 1923 yılında yapılan değişiklikle- re değin yetkilerin Meclis uhdesinde toplanmış olduğu, yani meclis hükümeti modelinin uygulandığı bir dönemdir. 1923 yılında yapılan Anayasa değişiklikleriyle meclis hükümetinden sapış, parlamenter sisteme kayış niteliğinde değişiklikler gerçekleştirilmiştir. c. 1924 Anayasası Dönemi 1923 yılında başlayan parlamenter sisteme geçiş süreciyle ilgili de- ğişiklikler1924 Anayasası’yla devam ettirilmiştir. 1924 Teşkilâtı Esasi- ye Kanunu’nun 7 inci maddesine göre; “ Meclis, icra salâhiyetini, kendi tarafından müntahap Reisicumhur ve onun tâyin edeceği bir İcra Vekilleri Heyeti marifetiyle istimal eder .” 32 inci maddesinin ilk cümlesine göre ise; “ Reisicumhur Devletin Reisidir. Bu sıfatla merasimi mahsusada Meclise ve lüzum gördükçe İcra Vekilleri Heyetine Riyaset eder .” 7 inci maddede geçen, “ Meclis, icra salâhiyetini, kendi tarafından müntahap Reisi- 41 Fethi Kılıç, 1982 Anayasası’na Göre Cumhurbaşkanının Görev Ve Yetkileri, Yük- sek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1998, s. 2.