Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

84 Türkiye’nin Hükümet Sistemleri Üzerine Bir Değerlendirme cumhur ve onun tâyin edeceği bir İcra Vekilleri Heyeti marifetiyle istimal eder .” Koyu puntolu kısımda dikkat çekildiği üzere, Cumhurbaşkanı- nın yürütmenin başı olduğu vurgulanmıştır. 32 inci maddede geçen, Reisicumhur Devletin Reisidir tümcesiyle ise Cumhurbaşkanının devle- tin başı olma sıfatına vurgu yapılmak istenmiştir. Böylece, 1924 Anayasası’ndaki düzenlemelerle hemmakam olarak devlet başkanlığı, hem de şahıs olarak devlet başkanı kavramları açık- lığa kavuşturulmuştur. Başka bir ifadeyle, 7 inci maddedeki düzenle- meyle yürütmenin başı olarak bir gerçek şahıs sıfatıyla cumhurbaşkanı, 32 inci maddedeki düzenlemeyle de devlet hükmi şahsını, dolayısıyla bu makamı temsil eden kişi olarak cumhurbaşkanı sıfatına dikkat çekil- mek istenmiştir. Daha öz bir anlatımla, 7 inci maddedeki düzenleme gereği yürütme erkinin başı olan Cumhurbaşkanına, yürütmenin di- ğer üyelerinden yani icra vekillerinden farklı olarak, 32 inci maddede- ki düzenlemeyle devletin başı olma sıfatı da verilmiştir. 42 d. 1961 Anayasası Dönemi 1909 yılında Kanun-ıEsaside yapılan değişikliklere kadar götürü- lebilecek parlamenter sisteme geçiş süreci, 1921-1923 yılları arasındaki kısa süreli meclis hükümeti denemesi hariç tutulursa, 1923 yılında ya- pılan değişikliklerle sürdürülmüş, 1924 Anayasası’nda yapılan düzen- lemelerle hızlanarak 1961 Anayasası’yla klasik parlamenter sisteme dair hükümlerin getirilmesiyle son bulmuştur. 1961 Anayasası’nın 6 ıncı maddesine göre; “ Yürütme görevi, ka- nunlar çerçevesinde, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından yerine getirilir .” Anayasa’nın 97 inci maddesinin ilk fıkrasında; “ Cumhurbaş- kanı Devletin başıdır. Bu sıfatla, Türkiye Cumhuriyetini ve Milletin birliğini temsil eder .” hükmüne, aynı maddenin ikinci fıkrasının ilk tümcesin- de; “ Cumhurbaşkanı, gerekli gördükçe, Bakanlar Kuruluna başkanlık eder .” hükmüne yer verilmiştir. 1924 Anayasası’nın düzenlemeleri çerçeve- sinde, devlet başkanlığı , devlet başkanı kavramları hakkında ifade edilen- ler, 1961 Anayasası’nın düzenlemeleri için de geçerlilik arz etmektedir. Bu bağlamda Cumhurbaşkanının, aynen 1924 Anayasası’nda olduğu gibi, 1961 Anayasası’nda da hem yürütmenin başı olma, hem de dev- letin başı olma şeklinde iki farklı görevi bulunmaktadır. 43 42 Cem Eroğul, “Cumhurbaşkanının Denetim İşlevi”, AÜSBFD., C. 33, S. 1-2, s. 42. 43 Eroğul: s. 38.