Türkiye Barolar Birliği Dergisi 137.Sayı

86 Türkiye’nin Hükümet Sistemleri Üzerine Bir Değerlendirme suretiyle, Cumhurbaşkanının devlet erkleri arasında uyum sağlama ya da “denge rolü” 44 üstlenme görevinin olduğu vurgulanmıştır. 1961 Anayasası’nın Cumhurbaşkanın yetkilerini düzenleyen 97 inci 45 maddesi, klasik parlamenter sistemle örtüşür şekilde semboliktir. Oysa 1982 Anayasası’nın 104 üncü maddesindedüzenlenen Cumhur- başkanının yetkileri klasik parlamenter sistemden sapış olarak düşün- meye sevk edici, 46 bazılarına göre ise sistemi, yarı-başkanlık sistemine dönüştürücü 47 düzeyde olmuştur. 44 Özkan Tikveş, Teorik ve Pratik Anayasa Hukuku, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayı- nı, Acargil Matbaası, İzmir 1982, s. 184. 45 Cumhurbaşkanın yetkilerinin düzenlendiği şimdi aktarılacak olan 1961 Anaya- sası’nın 97 inci maddesinin ikinci fıkrası ile bir sonraki dipnotta aktarılacak olan ve 1982 Anayasası’nın Cumhurbaşkanının yetkilerini düzenleyen 104 üncümaddesi- nin ikinci fıkrası mukayese edildiğinde, 1961 Anayasası’nda düzenlenen yetkilerin 1982 Anayasası’ndaki yetkiler karşısında çok cılız kaldığı zaten hemen anlaşılmak- tadır. 1961 Anayasası’nın 97 inci maddesinin ilk fıkrasına göre; “Cumhurbaşkanı, gerekli gördükçe, Bakanlar Kuruluna başkanlık eder; yabancı Devletlere Türk dev- letinin temsilcilerini gönderir ve Türkiye’ye gönderilen yabancı Devlet temsilcileri- ni Kabul eder; milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yayınlar; sürekli hastalık, sa- katlık ve kocama sebebiyle belirli kişilerin cezalarını hafifletebilir veya kaldırabilir.” 46 Erdal Onar, “Türkiye’nin Başkanlık veya Yarı-Başkanlık Sistemine Geçmesi Düşü- nülmeli midir?”, Başkanlık Sistemi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 77, Ankara 2005, s. 104; O. Korkut Kanadoğlu, “1982 Anayasasında Cumhurbaşkanı”, Adalet Yüksek Okulu 20. Yıl Armağanı, İstanbul 2001, s. 132; Muammer Oytan, “Fransa, Almanya ve Türkiye’de ve Yürütme Organının Kanun Hükmünde Kararname Çı- karma Yetkisi”, Onar Armağanı, İstanbul 1977, s. 541 ve 616; Adil Özkol, Çağdaş Parlamenter Demokrasilerde Kuvvetli İcra Eğilimi”, Ankara Ü. HFD ., C.XXVI, S. 1-2, s. 43 ve 47; Mehmet Turhan, “Anayasa Hukukunda Hükümet Sistemi Tar- tışmaları”, Erzurumluoğlu Armağanı, Ankara 2012, s.780; Sevtap Yokuş, “1982 Anayasası’na Göre Cumhurbaşkanının Anayasa Değişikliklerine, Yasalara ve Ka- nun Hükmünde Kararnamelere İlişkin Yetkileri”, Bülent Tanör Armağanı, İstan- bul 2004, s. 762, 763; Necmi Yüzbaşıoğlu, “Parlamenter Rejimlerde ve Türkiye’de Yürütme Kuvveti”, DoktoraTezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1986, s. 442; Yavuz Sabuncu, Anayasaya Giriş, Ankara 2003, s. 203; Bur- han Kuzu, 1982 Anayasasının Temel Nitelikleri ve Getirdiği Yenilikler, İstanbul 1990, s. 74- 79; Mustafa Erdoğan,Türkiye’de Anayasalar ve Siyaset, Ankara 2001, s. 197; Bülent Tanör-Yüzbaşıoğlu Necmi: Türk Anayasa Hukuku, İstanbul 2001, s. 423; Ömer İzgi-Gören, Zafer, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Yorumu, C. 2, Ankara 2002, s. 975; Ersel Aldabak, “57. Hükümet Dönemindeki Bazı Gelişme- ler Işığında 1982 Anayasasında Cumhurbaşkanı”, İÜHFM ., C. LX, S. 1-2, İstanbul 2002, s. 4-10; Ozan Erözden, “1982 Sisteminde Cumhurbaşkanını Sorgulamak”, İnsan Hakları Yıllığı, C. 13, 1991, s. 144; İ. Halis Asilbay, “Parlamenter Sistem ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme”, TBB. Dergisi , S. 104, Ankara 2013, s. 262. 47 Zafer Üskül, Türkiye’nin Anayasa Sorunu , İstanbul 1991, s. 46; Ancak; doktrinde Türkiye bakımından, sistemin henüz yarı-başkanlık sistemi olarak Kabul edile- meyeceği ifade edilmektedir. Bkz. Levent Gönenç, “Türkiye’de Başkanlık Sistemi Tartışmaları”, Güncel Hukuk Dergisi , S.2011/6-90, s. 15. Levent Gönenç, “Hükümet