Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

182 Islah ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair ... evrakın eksik olması, mücbir sebep, duruşmanın uzun sürmesi sebebi ile makul bir saatin geçmiş olması, dava şartları ve ilk itirazlar hakkın- da karar verebilmek için mazeret dilekçesi veren tarafın dinlenmesinin bir zorunluluk olması, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sisteminde bir sorun yaşanması gibi bir sebep ile tamamlanamamış olması gerekmektedir. Bu kapsamda maddenin lafzi yorumundan ancak zorunlu olan haller sebebi ile ön inceleme duruşmasının tamamlanamamasından dolayı yeni bir duruşma günü verilebileceği sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durum, kanunda ön inceleme duruşmasının tek oturumda tamam- lanmasının kural olması, ertelenmesinin ise istisna olması ile sabittir. Maddenin yanlış yorumlanmasına sebebiyet veren husus “ duruşma “ ibaresidir. Kanunda her ne kadar duruşma denilmiş ise de duruşma ibaresinin “ oturum ” şeklinde anlaşılması gerekmektedir. Yargıtay bir kararında; 51 “Mahkemece dilekçelerin karşılıklı olarak ve- rilmesi aşaması (HMK. md. 126-136) tamamlandıktan sonra ön inceleme du- ruşma günü ( HMK. md.139) tayin edilmiştir. Davalı-karşı davacı kadının vekili ön inceleme günü duruşma için mazeret dilekçesi göndermiş, mahke- mece davalı-karşı davacının mazereti kabul edilerek ön inceleme duruşması davalı-karşı davacının yokluğunda yapılmış ve gelecek oturum tahkikat du- ruşma günü olarak belirlenerek oturum ertelenmiştir. Ön inceleme duruş- masında davalı-karşı davacı kadın vekilinin mazereti kabul edilip, duruşma- nın bir başka güne bırakılmasına karar verildiğine göre; ön inceleme o gün tamamlanmamış, zorunlu sebeple yeni bir duruşma günü tayin edilmiş de- mektir (HMK. m. 140/4). Bu durumda, yasanın ön inceleme duruşmasında yapılmasını öngördüğü işlemlerin (HMK. md.137/1, 140/1-2), mahkemece yeniden belirlenen 12.06.2014 günlü duruşmada tamamlanması gerekecektir. 51 Y.2.HD ., 22.10.2015, E. 2015/4809, K. 2015/19215 ( www.hukukmedeniyeti.org - Erişim Tarihi:03.01.2018). Bu yönde bir başka Yargıtay kararı; Y.2.HD ., 20.06.2016, E. 2015/26648, K. 2016/11898; “Ön inceleme tek duruşmada tamamlanır. Zorunlu olan hallerde bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin edilir (HMK m. 140/4). Mahkemece ön inceleme duruşma gününün 13.05.2015 tarihine bırakılmasına karar verilmiş, davalı vekili ön inceleme duruşmasına mazeret di- lekçesi göndermiştir. Yukarıda açıklanan gerekçeler karşısında mahkemece yeni bir duruşma günü belirlenmek suretiyle usulüne uygun ön inceleme duruşması yapılması, ön inceleme aşaması tamamlandıktan sonra tahkikat aşamasına ge- çilmesi gerekirken bu usulü işlemler yapılmadan davalının yokluğunda hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.” ( www.sinerjimev- zuat.com.tr- Erişim tarihi: 03.04.2018).