Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

204 Islah ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair ... Kanun Tasarı Taslağında yer alan düzenleme ile hükmün bozul- ması veya kaldırılmasından sonra ilk derece mahkemesince tahkikata ilişkin bir işlem yapılması halinde tahkikatın sonuna kadar ıslahın ya- pılabileceği hüküm altına alınmıştır. Maddeye eklenen ikinci fıkranın son cümlesine göre ise bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuki durum, ıslah hakkının kullanılması ile ortadan kaldırılamayacaktır. Bu düzenlemede güdülen amaç; usulü kazanılmış hakkın korunması ve aleyhe hüküm verme yasağının aşılmamasıdır. Değişiklikte, bozmadan sonra veya Bölge Adliye Mahkemesi ta- rafından, ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılıp karar vermek için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderildiği hallerde ıslahın yapı- labileceği açıkça ortaya konulmuştur. Bu yönü ile düzenleme yerinde- dir. Bozmadan sonra yapılacak ıslahın şartları, kanun tasarı taslağında aynen muhafaza edilmiştir. Bu kapsamda; usul işlemleri ıslah edilebi- lecek, taraflar bu yola bir kez başvurabilecek, ıslah tahkikatın sonuna kadar yapılabilecek, ıslah sözlü veya yazılı olarak yapılabilecek, ıslah sebebiyle ortaya çıkan yargılama giderleri ve karşı tarafın zararlarının ödenmesine karar verilecektir. Kanun değişikliğini kanımızca işlevsiz hale getirecek olan düzen- leme ise HMK m. 177/2’ ye eklenecek olan “ Ancak bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuki durum ortadan kaldırılamaz.” cümle- sidir. Bu düzenleme ile çalışmamızda ana hatları ile anlatılan usulü kazanılmış hakkın, bozmadan sonra veya Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılıp karar vermek için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderildiği hallerde yapılacak olan ıslah ile ortadan kaldırılamayacağı düzenlenmiştir. Yani kanun değişikliğinden sonra ıslah hakkı, bozmaya uyma kararı ile meyda- na gelen hukuki durumun korunması açısından sınırlandırılmaktadır. Ancak bu düzenlemenin sınırları çizilmemiştir. Yapılacak olan deği- şiklik bu yönü ile açık değildir. Hukukumuzda usulü kazanılmış hak zaten içtihatlarla kabul edilmiş bir müessesedir ve bu konuda kanuni bir düzenleme mevcut değildir. Usulü kazanılmış hakka kamu düzeni gözetilerek her geçen gün istisnalar getirilmektedir. 87 Kendi içerisinde 87 Y.22.HD ., 05.10.2017, E. 2017/35911, K. 2017/20715; “Yargıtay içtihatları ile kabul edilen “usuli kazanılmış hak” olgusunun, bir çok hukuk kuralında olduğu gibi yine Yargıtay içtihatları ile geliştirilmiş istisnaları bulunmaktadır. Mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı (09.05.1960 gün