Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

213 TBB Dergisi 2018 (138) Volkan ÖZÇELİK arasında bir sözleşme olmadan gönderilen belge, faturanın şekil şartla- rını taşısa bile, gerçek anlamda bir fatura olmayıp, öneri (teklif) niteli- ğinde bir yazıdır. 18 Şüphesiz, taraflar arasındaki sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir. Bu anlamda batıl bir sözleşmeye dayanılarak gönderilen faturaya süresi içinde itiraz edilmemesi, fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması sonucunu doğurmaz. 19 Hukukun uygulanmasında (HMKm. 33) normlar hiyerarşisi göze- tilerek yazılı ve yazılı olmayan hukuk kuralları arasından somut olaya uygun olanı dikkate alınmalıdır. 20 Hukukun uygulanmasında, taraf- ların anlaşmak suretiyle tasarrufta bulunamamaları, her şeyden önce emredici hükümler için geçerlidir. Bu nedenle taraflar ileri sürmemiş olsalar bile, mahkeme huzuruna getirilen vakıalardan sözleşmenin emredici hükümlere aykırı olduğu anlaşılırsa, hukukun uygulanma- sı görevi nedeniyle hâkim, bu durumu kendiliğinden dikkate alır. 21 Geçersizliğin türü iptal ise, iptal hakkı olan taraf bu hakkını usulüne uygun şekilde ileri sürmesi kaydıyla, iptal sebebi mahkemece dikkate alınabilir. 22 Fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılmasına ilişkin karinenin uy- gulanması temel borç ilişkisi doğuran bir sözleşmenin varlığı halinde söz konusu olabilir. Taraflar arasında sözleşmenin bulunup bulunma- dığı hususu çekişmeli ise, ispat yükü kuralları çerçevesinde öncelikle sözleşmenin varlığı ispat edilmelidir. Akdi ilişkinin varlığı hususunda ispat yükünü taşıyan taraf, kanundaki kurallar çerçevesinde (HMK m. 200 vd.) delillere dayanarak bu yükü yerine getirmelidir. Sadece fa- turanın karşı tarafa tebliğ edilmesi ve bu faturaya süresi içinde itiraz İstanbul 2014, s. 100; İsmail Kayar, Ticaret Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, An- kara 2013, s. 131; Levent Börü/İlker Koçyiğit, Ticari Dava, Turhan Kitabevi, An- kara 2013, s. 637; Özdamar, s. 220; Oğuz Kürşat Ünal, “Türk Hukukunda Fatura Kavramı Ve Hukukî Mahiyeti”, GÜHFD , Ankara 1997, C. 1, S. 2 (Prof. Dr. Naci Kınacıoğlu’na Armağan), s. 43; Peksöz, s. 180-181. 18 Arkan, s. 149; Kayar, s. 133; Özdamar, s. 221; Peksöz, s. 183. 19 11. HD, E. 1978/2562, K. 1978/2717 (Oğuz Kürşat Ünal, Fatura ve Teyit Mektubu, 5. Baskı, Bilge Yayınevi, Ankara 2013, s. 133, dn. 208). 20 Cenk Akil, “Hâkimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi”, AÜHFD , Anka- ra 2008, C. 57, S. 3, s. 12 vd. 21 Saim Üstündağ, İddia ve Müdafaanın Değiştirilmesi Yasağı, İstanbul 1967, s. 78; Akil, s. 9. 22 Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2014, s. 343.