Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

219 TBB Dergisi 2018 (138) Volkan ÖZÇELİK taşımayan karşı tarafın vakıanın aydınlatılmasına katkıda bulunmak için elinde bulunan delilleri göstermesi istenebilir. 48 Bu kapsamda kar- şı taraftan faturaya itiraz ettiği savunmasını somutlaştırmasını ve bu savunmasına ilişkin delillerini mahkemeye sunması istenebilir. III. Fatura İçeriğinin Kabul Edilmiş Sayılması A. Fatura İçeriğinin Kabul Edilmiş Sayılmasının Medenî Usûl Hukukunda Yeri Kanunî karineler birden fazla kanunda öngörülmesi nedeniyle, her bir karinenin düzenlenme amacı farklı olabilir. Bununla birlikte genel olarak hukukî belirliliği temin etmek, hukukî görüşüne olan güveni sağlamak ve ispat güçlüklerinin aşılması adi kanunî karinenin amaç- ları olarak sayılabilir. 49 Faturaya itiraz edilmemesi nedeniyle fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması, ticari hayatta belirliliği sağlamanın yanında, ortaya çıkabilecek bir uyuşmazlık nedeniyle görülecek da- vada ispat güçlüklerinin aşılmasını temin edebilir. Faturayı gönderen taraf faturaya dayanarak belli hususları ispat etmek istediğinde, karşı taraf bu belgenin içeriğini kabul etmediğini beyan ederse; söz konusu karine ispat yükünü yerine getirmek isteyen tarafa ispat güçlüklerinin aşılmasında yardımcı olur. Zira karineye dayanan taraf karine temeli- ni ispat edebilirse, karine sonucu hüküm ve sonuçlarını doğurur. 50 Karine temeli ve karine sonucu adi kanunî karinelerin temel iki unsurudur. 51 Adi kanunî karinenin koşul vakıası karine temelini oluş- turur. 52 Medenî usûl hukuku kuralları çerçevesinde koşul vakıanın gerçekleştiğinin anlaşılması durumunda, mahkemece karinenin dik- kate alınması ve karine sonucunun somut olaya uygulanması hâkimin hukuku uygulama görevinden kaynaklanır. 53 Başka bir deyişle, hâkimin hukuku resen nazara alıp uygulaması nedeniyle, kanunî ka- rineler mahkemece resen uygulanmalıdır. Fatura içeriğinin kabul edil- miş sayılması karinesi de mahkemece kendiliğinden uygulanır. Ancak 48 C. Jürgen Brönnimann, Die Behauptungs- und Substanzierungslast im schweize- rischen Zivilprozessrecht, Verlag Stämpfli&Cie AG, Bern 1989, s. 220. 49 Topuz, s. 62. 50 Atalay, Pekcanıtez Usûl, s. 1655. 51 Topuz, s. 71 vd. 52 Rosenberg/Schwab/Gottwald, s. 630. 53 Umar/Yılmaz, s. 171, 177.