Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

221 TBB Dergisi 2018 (138) Volkan ÖZÇELİK Faturayı alan muhatabın süresi içinde itirazda bulunmamış olma- sı, fatura içeriğinde yer alan malın alıcıya teslim edildiğini göstermez 63 . Ancak alıcıya gönderilen faturada malın bedelinin ödendiği gösteril- mişse Türk Borçlar Kanunu’nun 207. maddesinin ikinci fıkrası uygula- ma alanı bulabilir. Satış sözleşmesinin unsurlarından birisi de satılan ile satış bedelinin birbiriyle değişimi konusunda tarafların anlaşma- sıdır. Bu unsur nedeniyle, sözleşmenin taraflarının yerine getirmek- le yükümlü oldukları edimler arasında bir mübadele ilişkisi olduğu kabul edilmektedir. Bunun sonucu olarak satış sözleşmesinde aksine kararlaştırılmadıkça veya aksine bir adet bulunmadıkça, satıcı ve alı- cı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler (TBK m. 207/2). 64 Alıcı bedeli ödemiş ve bu husus faturada gösterilmişse (TTK m. 21/1), satıcı ve alıcının borçlarını aynı anda ifa ettikleri ve bedelin ödenmesi karşısında malın da teslim edildiği karine olur. 65 C. Faturanın Kabul Edilmiş Sayılmasından Sonra Aksinin İspatı Adi kanunî karinenin ispat yüküne etkisi hususunda farklı görüş- ler bulunmaktadır. Birinci görüşe göre, adi kanunî karineler ispat yü- künün bir taraftan diğer tarafa geçmesini gerektiren sebeplerdir. Zira belirli bir olayda kanunun kabul ettiği karinenin varlığına rağmen, bu karinenin aksi ispat edilebilir. 66 Fatura içeriğinin kabul edilmiş sayıl- mektubu sayılmasından ötürü, güven ilkesine uygun olması halinde, faturada yer alan vade farkı kaydının Türk Ticaret Kanunu m. 21/3’teki karineden faydalana- bileceği hususunda bkz. Ahmet Battal, “Faturada Yer Alan Vade Farkı Kaydının Niteliği Ve İtiraz Edilmemesi Halinde Sonuçları İle İlgili Yargıtay Uygulaması” XVI. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (Ayrı Bası), 14 Mayıs 1999, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, s. 103 63 Murat Çalışkan, “İtiraz Edilmeyen Faturanın Malın Teslim Edilmiş Ve İşin Yapıl- mış Olduğunu Gösterip Göstermeyeceği”, MÜHAD, İstanbul 2016, C. 22, S. 3, s. 210. 64 Cevdet Yavuz, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 12. Baskı, Beta Yayıncı- lık, İstanbul 2013, s. 28; Aydın Zevkliler/K. Emre Gökyayla, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 13. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2013, s. 38. Satış sözleşmesinde edimler arasındaki mübadele ilişkisinin fonksiyonel ve genetik (doğuş yönünden) bakımdan olduğu ve ifa yönünden edimlerin bağlılığının fonksiyonel anlamda mübadele olduğu açıklaması için bkz. Fahrettin Aral/Hasan Ayrancı, Borçlar Hu- kuku Özel Borç İlişkileri, 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2012, s. 62. 65 Arkan, s. 151; Çalışkan, s. 216-217. 66 Mustafa Reşit Belgesay, “Mahkeme İçtihatları Tahlilleri- İsbat Vasıtaları Ve Kanunî Karineler”, İÜHFM, İstanbul 1940, C. 6, S. 1, s. 225; Arslan/Yılmaz/Taşpı-