Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

225 TBB Dergisi 2018 (138) Volkan ÖZÇELİK gereklidir. Başka bir deyişle, yemini eda edecek taraf ispat yükünü ta- şımayan taraftır. 79 Kendisine ispat yükü düşmeyen tarafın yemin tek- lif etmesi hukukî sonuç doğurmaz. Dolayısıyla faturanın aksini ispat etme yükümlülüğü olan tarafın yemin teklif etmesi gerekir. 80 Ayrıca yemin deliline dayanmak isteyen tarafın somutlaştırma yüküne uygun biçimde dilekçesinde bu hususa yer vermesi gerekmektedir. 81 SONUÇ Kendisine fatura gönderilen muhatap, faturaya sekiz gün içinde itirazda bulunmazsa fatura içeriğini kabul etmiş sayılır (TTK m. 21/2). Kanundaki bu düzenleme niteliği itibarıyla kanunî bir karinedir. Ayrı- ca aksine bir düzenleme olmaması nedeniyle de, adi (aksi ispat edile- bilir) kanunî karinedir (HMK m. 190/2). Fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması, faturayı gönderen tara- fa önemli usûli olanaklar sunmaktadır. Ayrıca faturayı gönderen taraf fiili olarak fatura muhtevasını serbestçe belirleyebilmektedir. Bu ve buna benzer nedenlerle, fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması ka- rinesinin uygulanması, Türk Ticaret Kanunu’nda belli şartların yerine gelmesine bağlanmıştır. Bu şartların en başında taraflar arasında hu- kuken geçerli bir sözleşme olması gelmektedir. Bu şart faturanın söz- leşmenin ifa safhası ile ilgili bir belge olmasının gereğidir. Taraflar ara- sında sözleşmenin varlığının çekişmeli olması durumunda, öncelikle bu hususun ispatlanması gerekir. Fatura muhatabının doğruyu söyle- me yükümlülüğüne aykırı olarak sözleşme ilişkisini inkâr etmesi ha- linde, yargılama giderleri ve disiplin para cezasına mahkûm edilmesi mümkündür. Karinenin uygulanması için aranan ikinci şart, faturayı gönderen tarafın tacir olması ve tacirin faturaya konu işi ticari işletme- si bağlamında yapmış olmasıdır. Son olarak, faturaya sekiz gün içinde itiraz edilmemiş olması, fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması için 79 Ejder Yılmaz, (Medenî Yargılama Hukukunda) Yemin, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2012, s. 45. 80 13. HD, 31.01.2005, E. 2004/12416, K. 2005/1100 (www.kazanci.com ). 81 İBHGK, 03.03.2017, E. 2015/2, K. 2017/1 (www.lexpera.com ): “6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra açılmış olan davalarda tarafların dava ve cevap dilekçeleri ile delil listelerinde ‘sair deliller, her türlü delil ve sair deliller’ gibi ibarelerin bulunması halinde tarafların yemin deliline başvur- muş sayılmayacakları ve bu kapsamda hâkimin ispat yükü kendisine düşen tarafa ‘yemin teklifinde bulunma hakkı’nı hatırlatamayacağı…”