Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

226 Fatura İçeriğinin Kabul Edilmiş Sayılması gereklidir. Faturanın muhataba gönderilme şekli ve muhatabın fatu- ra içeriğine ilişkin itirazlarını tacire bildirme şekli hakkında kanunda açık bir zorunluluk bulunmamaktadır. Fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması hususundaki karine, medenî usûl hukukunda ispat yükünü taşıyan taraf için ispat kolaylı- ğı sağlayabilmektedir. Zira karine temelinin ispatı, karine sonucunun uygulanmasını gerektirir. Ayrıca karine normunun dikkate alınarak somut olaya uygulanması, hâkimin hukuku uygulama görevi içinde- dir. Bunun için ise karine temelinin ispatlanması yeterlidir. Fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması karinesi, ancak faturanın olağan içeriği bakımından hüküm ve sonuçlarını doğurur. Buna karşı- lık faturanın olağan içeriğinden sayılmayan kayıtlar faturada yer alsa ve muhatap bu faturaya süresi içinde itiraz etmese bile fatura içeriği- nin kabul edilmiş sayılması, bu kayıtlar hakkında uygulanmaz. Adi kanunî karinelerin varlığı, ispat yükünün yer değiştirmesine neden olmaz. Faturayı gönderen taraf, karine temeli olan “süresi için- de faturaya itiraz edilmediği”ni ispatlarsa fatura içeriğinin kabul edil- miş sayılması sonucu ortaya çıkar. Fatura muhatabı ise bu durumda karinenin aksini ispat edebilir. Aksini ispat faaliyeti, karine normunda düzenlenen hukukî sonucun engellenmesi maksadıyla yürütülen bir asıl ispat faaliyetidir. Dolayısıyla burada ispat yükü yer değiştirme- mekte, karşı tarafın kendi lehine ileri sürdüğü başka bir vakıa için ba- ğımsız, yeni bir ispat yükü oraya çıkmaktadır. Faturada, fatura muhatabının imzası bulunmaz. Dolayısıyla bu haliyle fatura, muhatabı için medenî usûl hukukunda kesin deliller- den olan senet niteliğinde değildir. Bu nedenle fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılmasından sonra aksini ispat her türlü delil ile mümkün ol- malıdır. Fatura muhatabının, fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması karinesinin aksini ispatlarken her türlü delile başvurabilmesi, mahke- menin daha adil karar vermesine olanak verir. Kaynakça Akil Cenk, “Hâkimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi”, AÜHFD , Ankara 2008, C. 57, S. 3, s. 1-32. Alangoya Yavuz, Medenî Usul Hukukunda Vakıaların Ve Delillerin Toplanmasına