Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

241 TBB Dergisi 2018 (138) Veysel Candan CANOĞLU II. SORUŞTURMACI VE DELİL TOPLAMA YETKİSİ Klasik bir ceza yargılamasındaki tez, antitez ve sentez ayrımı di- siplin soruşturmasında bulunmamaktadır. Nitekim disiplin soruştur- masında kimi zaman iddia ve karar mercileri aynı kişi veya makamda birleşmektedir. Gerçekten de disiplin soruşturmasını başlatıp kişiye suç isnat edebilen disiplin amiri, aynı zamanda soruşturma sonucun- da disiplin cezası verme yetkisine de sahiptir. Ancak soruşturmayı yapan kişi ile cezayı veren kişinin aynı kişi olması kanımızca kabul edilebilir bir durum değildir. Nitekim soruşturmanın daha iyi yapıla- bilmesi ve hukuki güvenlik ilkesi gereğince, Danıştay’ın kararlarında da belirttiği üzere, soruşturma bizzat disiplin amiri tarafından yapıl- mamalıdır. 40 Ayrıca disiplin cezasına ilişkin kararın kurul tarafından alınması halinde ise, soruşturmacıya oy verme hakkı tanınmamalı- dır. 41 Bu nedenledir ki ayrı bir soruşturmacı görevlendirilmelidir. Ni- tekim görevlendirilen soruşturmacı ise disiplin amirinin sahip olduğu yetkileri kullanmaktadır. 42 Soruşturmacının görevini yapabilmesi için bağımsızlığının 43 yanı sıra tarafsızlığının 44 sağlanması da oldukça önemlidir. Nitekim adil işlemler yapmak kadar adil görünmek de önemlidir. 45 Bu yetkilerin baskıdan uzak ve bağımsız bir şekilde kullanılabilmesi için soruştur- macının soruşturulana nazaran mevki olarak üstü veya en azından eşiti olması önemlidir. 46 Nitekim etkin bir soruşturma, hiçbir etki ve baskı altında kalmadan yansız ve objektif bir şekilde yapılan işlemler ğunu ileri sürmektedir. Bkz. F. Ebru Gündüz, “Disiplin Cezaların Geri Alınması”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , Y.2016, C.20, Sayı.1, s.415-418. 40 Dş. 12.D, E:2015/1975, K:2017/3074, KT:07.06.2017, www.sinerjimevzuatcom.tr . 41 İDDK, E:1992/316, 1992/164, KT:23.10.1992, www.kazanci.com.tr . 42 Sancakdar, s.261. 43 Danıştay birçok kararında soruşturmacının bağımsız kişiler arasından seçilmesi gerektiğini belirtse de bağımsızlığın ne olduğu ve nasıl güvenceye alınması gerek- tiği gibi detaylardan söz etmemektedir. Bkz. Dş. 12.D, E:2012/13342, K:2016/2175, KT:13.04.2016, www.sinerjimevzuatcom.tr. 44 Kaya, s.83. 45 Öztekin, s.816. 46 Gerçekten de denetleme ve disiplin gibi konularda yetki kullanan ve aleyhe karar- lar verebilen kişilerin, görevlerini gereği gibi yapabilmesi bu kişilerin bağımsız ol- ması veya en azından dışarıdan gelen baskıların engellenmesine bağlıdır. Bunun için bir takım güvence ve teminatların getirilmesi gerekmekte veya bu kişilerin rütbe ve makam olarak üst konumda olan kişiler arasından görevlendirilmesi ge- rekmektedir. Örneğin askeriyede denetleme başkanı korgeneral veya koramiral rütbesine sahip kişiler arasından görevlendirilmektedir.