Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

264 Disiplin Soruşturmasında Delil ve İspat Delillerin bağlayıcılığı konusunu açıklamak gerekirse, bu konuda başlıca iki delil sistemi bulunmaktadır. Bunlardan ilkine göre, bir va- kıanın ispatı için özel olarak kanunda öngörülen delilin ileri sürülmesi halinde, yetkili merci bu delilin ispat için yeterli olduğunu kabul ede- rek kararını bu doğrultuda vermelidir. 157 Bu durumda delil bağlayıcı nitelikte olduğundan takdir yetkisinden söz etmek mümkün değil- dir. 158 Buna karşın ikinci sistemde, vakıanın ispatında delilin değerlen- dirilmesi yetkili merciin takdir yetkisine bırakılmaktadır. 159 Disiplin soruşturmasında ise deliller konusunda disiplin amiri- nin takdir yetkisi bulunmaktadır. Özel hukukun aksine disiplin suçu gibi bir eylemin önceden serbestçe planlanması mümkün olmadığın- dan, özel hukuktaki gibi belge delilinden söz edilemeyeceğinden ke- sin delilden de bahsetmek mümkün değildir. 160 Ayrıca kendiliğinden araştırma ilkesinin var olduğu durumlarda, deliller yetkili makam bakımından bağlayıcı olmamaktadır. 161 Bu kapsamda disiplin soruş- turmasında vicdani delil sistemi uygulandığını da belirtmek isteriz. O halde delil serbestliğinin yanı sıra delillerin değerlendirilmesinde de serbestlik geçerlidir. 162 Bu nedenle her bir delilin kendine ait özelliği ve ayrı ispat değeri bulunduğundan, genelleme yapmak yerine, delillerin ispat değeri disiplin amiri tarafından serbestçe takdir edilmelidir. 163 Bu nedenle doktrindeki, salt tanık ifadesi 164 ya da salt dijital delillere 165 157 Bulur, s.96. 158 Açan, s.479. 159 Bulur, s.96. 160 Açan, s.480. 161 Kesin deliller ile ispat kuralı ve bağlayıcı deliller ancak taraflarca getirilme ilkesi- nin uygulandığı davalarda geçerlidir. Bkz. Bulur, s.97. 162 Delil sistemi tarihte başlıca dört aşamadan geçmiş olup bunlar; akıl dışı, dini(ordel- jüri), kanuni ve vicdani delil sistemleridir. Uzun süre uygulanan kanuni delil sisteminde belli hususlar sadece kanunda belirtilen deliller ile ispatlanmaktadır. Kanuni delil sistemi, hâkimin delillerle mutlak şekilde bağlanmasına yönelik su- iistimallerin artması nedeniyle yerini vicdani delil sistemine bırakmıştır. Bkz. Ye- nisey/Nuhoğlu, s.499. 163 Örneğin AK m.158/1’de delillerin serbestçe takdir edileceği hüküm altına alın- mıştır: “Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu ve barolar disiplin kurulları, gös- terilen delilleri, soruşturma ve duruşmadan edinecekleri kanıya göre serbestçe takdir ederler.” 164 Yazara göre tanık ifadeleri takdiri delil olduğundan, bu delilin kesin delil olarak değerlendirilmemesi ve ancak diğer deliller ile birlikte değerlendirilmesi gerek- mektedir. Bkz. Sancakdar, s.268. 165 Candan, s.1335-1337.