Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

274 İşe İade Taleplerinde Dava Şartı Olan (Zorunlu) Arabuluculuk well as the Law on Mediation in Legal Disputes (HUAK) will apply. In this study, the characteristics of compulsory mediation in case of reemployment were discussed; the issues and problems related to the subject are explained. Keywords: Mediation, Compulsory Mediation, Reemployment Case, Labor Courts GİRİŞ 7036 sayılı yeni İş Mahkemeleri Kanunu yürürlüğe girmiş ve 1950 tarihli 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nu yürürlükten kaldırmıştır (İşMK m. 10). Yeni İş Mahkemeleri Kanunu’nun yargılama bakımın- dan 5521 sayılı Kanun’a göre çok büyük yenilikler getirdiğini söyle- mek güçtür. Ancak kabul edilen yeni Kanun’un getirdiği en önemli yenilik, iş uyuşmazlıklarında arabuluculuğun bir dava şartı olması, bu çerçevede dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğudur. 7036 sayılı yeni İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesi arabulu- culukla ilgili oldukça uzun ve ayrıntılı bir düzenleme yapmıştır. Bu maddenin 1. fıkrasına göre “ Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan da- valarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır ”. Bu hükümden hareketle, iş hukukunda dava açmadan önce arabulucuya başvuru zo- runluluğunu temelde iki kategoride toplamak mümkündür: Birincisi, işçi veya işveren alacakları, ikincisi ise işe iade davaları. Kanun koyu- cu, getirdiği bu yeni düzenlemeyle uyumlu olarak başta İş Kanunu (İşK) olmak üzere diğer ilgili kanunlarda da değişiklikler yapmıştır. Bu çerçevede 4857 sayılı İş Kanunu’nda da işe iade davalarıyla ilgili olarak 20. ve 21. maddeler değiştirilmiş; arabuluculuk konusunda hü- kümler eklenmiştir. İş uyuşmazlıklarında dava şartı olan arabuluculuk hakkında 7036 sayılı Kanun’un 3. maddesi hükümleri uygulanmakla birlikte, işe iade talepleri bakımından ayrıca 4857 sayılı Kanun’un 20. ve 21. maddesin- de yer alan özel hükümlerin de dikkate alınması gerekmektedir. Bu özel hükümler bazı farklılıklar göstermesi yanında, uygulama bakı- mından da bazı güçlükleri içinde barındırmaktadır. İşe iade taleple- rinin bu farklılığı sebebiyle ayrı bir inceleme konusu yapılması hem konunun teorik yönü hem de uygulaması bakımından yararlı olacak-