Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

276 İşe İade Taleplerinde Dava Şartı Olan (Zorunlu) Arabuluculuk İşe iade taleplerinde arabuluculuk hakkında genel hükümlerin bilinmesi yetmez. Zira işe iade talepleri de zorunlu arabuluculuğun kapsamındadır (İşMK m. 3/1). Ancak işe iade talepleri bakımından sadece 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesindeki hü- kümlerin uygulanması yeterli değildir. Bunun dışında 4857 sayılı İş Kanunu’nun işe iade talepleriyle ilgili 20. ve 21. maddesindeki özel hükümler göz önünde tutulmak zorundadır. Bu hükümler bazı yön- lerden diğer iş uyuşmazlıklarındaki arabuluculuktan farklıdır. Ayrıca işe iade taleplerinin özelliği de zorunlu olarak arabuluculuk uygula- masında farklılaşmaya yol açacaktır. Bu açıklamalar kapsamında önce işe iade talepleriyle ilgili özel dü- zenleme dikkate alınarak zorunlu arabuluculuk hükümleri uygulan- malı; bu konuda hüküm bulunmadığında ve ayrıca arabuluculuğun temel ilkeleri bakımından, arabuluculuğa ilişkin genel hükümlerden yararlanılmalıdır. Bu gerekçelerle aşağıda önce genel olarak hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk hakkında bilgi verilecek, dava sonra özel olarak iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk üzerinde durulacaktır. Bu genel açıklamalardan sonra, ayrı bir başlık altında işe iade taleple- rinde arabuluculuk daha ayrıntılı incelenecektir. B. İş Uyuşmazlıklarının Temeli Olarak Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk 1. Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri İçinde Arabuluculuğun Yeri ve Özellikleri Hukukta uyuşmazlıkları çözmek bakımından klasik anlayış yargı organlarına başvurulması ve yargılama yapılarak karar verilmesidir. Yargılamada taraflardan bağımsız bir üçüncü kişi konumunda olan hâkim, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde mevcut yargıla- ma hükümlerine uygun olarak yürüttüğü usûlî sürece göre, onların gerçekleştirdiği ispat faaliyeti sonucunda, yine mevcut maddî hukuk kurallarına göre bir karar verir. Tarafların kural olarak ne yargılamayı yapacak mahkemeyi ne yürütülecek süreci ne de sonucu belirleme- leri mümkündür. Bununla birlikte, yargılama faaliyeti içinde kendi- lerine tanınan imkânlar çerçevesinde yargılamayı ve kararı etkileye- bilirler. Ancak uyuşmazlıkları çözmenin tek yolu yargılama değildir. Geçmişten günümüze kadar yargılama içinde ve yargılama dışında