Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

282 İşe İade Taleplerinde Dava Şartı Olan (Zorunlu) Arabuluculuk C. İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuğa İlişkin Özel Düzenleme 1. Genel Olarak İş hukuku maddî iş hukuku bakımından kendine has ilke ve ku- ralları olan bir alan olduğu gibi, 14 bir uyuşmazlık çıktığında bunun çö- zümünde ve dava açılması halinde de bir takım özellikler gösterir. 15 Bu sebeple, iş mahkemeleri ve iş uyuşmazlıklarının çözümü bakımın- dan ayrı bir düzenleme yapılmıştır. Bu konuda daha önce yürürlük- te olan 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu yerine 7036 sayılı yeni İş Mahkemeleri Kanunu kabul edilmiştir. 7036 sayılı yeni İş Mahkeme- leri Kanunu’nun getirdiği en önemli yenilik veya değişiklik, belirli iş uyuşmazlıklarının 16 çözümü için dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğu ve bunun dava şartı olarak kabul edilmiş olma- sıdır. 17 İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesinde oldukça ayrıntılı bir şekilde dava şartı olan arabuluculuk düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kanunda belirtilen iş uyuşmazlıklarıyla ilgili olarak iş mahkeme- sinde dava açmadan önce, arabulucuya başvurulduğunun ve bu baş- vurunun başarısızlıkla sonuçlandığının belgelenmesi gerekmektedir. Davacı dava açarken, arabulucuya başvurduğunu ancak anlaşmaya varılamadığını gösteren son tutanağın aslını veya arabulucu tarafın- dan onaylanmış örneğini dava dilekçesine eklemelidir. Bu yapılmadı- ğı takdirde önce mahkeme tarafından son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması, aksi halde davanın usûlden redde- 14 Çelik/Caniklioğlu/Canbolat, s. 22 vd.; Süzek, s. 15 vd.; Mollamahmutoğlu/As- tarlı/Baysal, s. 4 vd.; Narmanlıoğlu, Ferdi İş, s. 11 vd. 15 İş yargısına hâkim olan ilkeler bakımından bkz. Birben/Öktem, s. 1076 vd. 16 İş uyuşmazlığı kavramı ve türleri hakkında bkz. Çelik/Caniklioğlu/Canbolat, s. 933-934; Akyiğit, s. 717-718. Ayrıca iş yargısında uyuşmazlık konusu hakkında Günay, s. 47 vd. 17 Bu düzenlemeye yönelik olarak, öncelikle hak arama özgürlüğü ve Anayasaya aykırılık olmak üzere birçok eleştiri yöneltilmiştir. Bu eleştirilere konumuz dı- şında kaldığından ayrıca değinmiyoruz. Öncelikle alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin hak arama özgürlüğü ile ilişkisi için bkz. Tanrıver, s. 153 vd. İş Mahkemeleri Kanunu’ndaki zorunluk arabuluculuk hakkındaki eleştiri ve farklı açılardan değerlendirmeler için bkz. Özekes/Atalı, Tebliğ Metni; Namlı, s. 156 vd.; Alpagut, s. 214 vd.; Karacabey, s. 451 vd.; Doğan Yenisey, s. 167 vd.; Erdo- ğan/Erzurumlu, s. 1865 vd.; Güzel, Tasarı, s. 1135 vd.