Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

294 İşe İade Taleplerinde Dava Şartı Olan (Zorunlu) Arabuluculuk dilmesi gerekmektedir. Çünkü daha önce arabulucuya başvuru süresi geçirilmişse zaten bu yönde talep hakkı da ortadan kalkmış olacaktır. B. Başvurunun Tarafları Zorunlu arabuluculuğun genel düzenlemesi çerçevesinde, şüp- hesiz arabuluculuk başvurusunun tarafları işçi ve işveren olacaktır (İşMK m. 3/1). Bu yönüyle genel hükümlerden ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Burada özellik gösteren durum işve- ren tarafında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerdir. 29 Kanun’da bu konuda ayrıca düzenleme yapılmıştır. İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesinin 15. fıkrasına göre, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı halinde, işe iade talebiyle arabu- lucuya başvurulduğunda, anlaşmanın gerçekleştirilebilmesi için işve- renlerin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılmaları ve iradeleri- nin birbirine uygun olması gerekir. Madde gerekçesinde, uygulamada konuyla ilgili ortaya çıkan sorunlara değinilerek, 30 alt işverene bağlı çalışan işçinin, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin geçersiz veya muva- zaalı olduğuna dayanabildiği, bunun sonucu olarak gerçek işverenin tespitinde taraf sorununun çıktığı, davanın sıfattan reddi halinde yeni- den dava açma süresinin geçirildiği, bu durumun hem işçiyi mağdur edip hem de usûl ekonomisine aykırı olduğu, ayrıca böyle bir talep durumunda asıl işveren-alt işveren iddiasına muhatap olan işverenle- rin (şeklî-usûlî anlamda) mecburî dava arkadaşı 31 konumunda bulun- dukları, böylece hukukî dinlenilme haklarını da daha iyi gerçekleştire- bilecekleri belirtilmiştir. 32 Bu hüküm dikkate alındığında, işe iade talebinde bulunan işçi, bu talebi bakımından karşısında asıl ve alt işveren ilişkisi bulunan işve- 29 Asıl işveren-alt işveren hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Süzek, s. 158 vd.; Güzel, Alt İşveren, s. 31 vd.; Mollamahmutoğlu/Astarlı/Baysal, s. 64 vd.; Narmanlıoğlu, Ferdi İş, s. 115 vd. 30 Asıl işveren-alt işveren ilişkisindeki sorunlar ve tartışmalar hakkında bkz. Çelik, s. 5 vd.; Süzek, s. 167 vd.; Güzel, Alt İşveren, 39 vd.; Mollamahmutoğlu/Astarlı/ Baysal, s. 70 vd.; Narmanlıoğlu, Ferdi İş, s. 129 vd.; Keser, s. 115 vd. 31 “Buna göre, işe iade davalarına özgü olarak, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin söz konusu olduğu davalarda, davalı taraf yönünden bir çeşit şeklî ( usûlî ) ba- kımdan mecburî dava arkadaşlığının mevcut olduğu kabul edilmelidir.” 22. HD, 05.04.2012, 1966/6464 (Kazancı İçtihat Bankası). 32 Ayrıca bkz. Astarlı, İş Güvencesi, s. 42-43; Günay, s. 109-110.