Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

34 İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İçtihadında Avukatın Sır Saklama Yükümlülüğünden ... 3. Bir suç ile itham edilen herkes aşağıdaki asgari haklara sahiptir: c) Kendisini bizzat savunmak veya seçeceği bir müdafiinin yardımından yararlanmak; eğer avukat tutmak için gerekli maddi olanaklardan yoksun ise ve adaletin yerine gelmesi için gerekli görüldüğünde, resen atanacak bir avu- katın yardımından ücretsiz olarak yararlanabilmek” . Hollanda Hükümeti; sanık ile müdafiin özgürce iletişim kurabil- melerinin temel önemini kabul etmekte ise de, başvurucunun müda- fii ile iletişimine esaslı bir müdahale yapılmadığını, koşullu da olsa başvurucunun sır tutma yükümlülüğüne istisna getirildiğini, 86 İHAM içtihadına göre haklı sebeplerin varlığı halinde sanığın avukata erişi- minin kısıtlanabileceğini, 87 sanığa getirilen sınırlamanın da AIVD ’nin işlevi ile ilgili olduğunu, 88 kaldı ki sanığın sır tutma yükümlülüğüne aykırı davranması İHAS m.6 gereğince meşrulaştırılabilse idi, zaten hakkında kovuşturma yapılmayacağını belirtmiştir. 89 Başvurucu cevaben; kendisini aklayan veya farklı bir maddi vakıa sunmasına izin verecek şekilde bir savunma geliştiremediğini, çünkü müdafileri ile iletişiminin dava dosyası içeriği ile sınırlandığını, bunun delillerin tüm kontrolünü iddia makamına, dolayısıyla AIVD ’ye bırak- tığını, fazladan bir şey söylemesi halinde bunun yeni suç teşkil edece- ği uyarısı sebebiyle, sürekli bir soruşturma korkusu içerisinde hare- ket etmek zorunda kaldığını, her ne kadar İHAM içtihadında avukata erişim hakkının kısıtlanmasına izin verilen haller olduğu kabul edilse de, bu içtihatta da esas olanın sanığın müdafiini anlamlı bir şekilde yönlendirebilmesi olduğunu ifade etmiştir. 90 İHAM’a göre; sanığın müdafii ile üçüncü bir kişinin denetimi ol- maksızın iletişim kurabilmesi, dürüst bir yargılamanın temel gerek- liliklerinden birisi olup, avukatın müvekkilinden bu nev’i bilgiler alamaması, sağladığı hukuki yardımın verimsiz ve belki de faydasız olmasına neden olacaktır. 91 İHAM’ın İHAS m.5 ve m.8 kapsamında geliştirdiği içtihat dikkate alındığında; avukat ile müvekkil arasında- 86 M - Hollanda, supra 85, par.73. 87 M - Hollanda, supra 85, par.74. 88 M - Hollanda, supra 85, par.75. 89 M - Hollanda, supra 85, par.76. 90 M - Hollanda, supra 85, par.78. 91 M - Hollanda, supra 85, par.85.