Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

40 Cezalandırmanın Amacı ve “Umut Hakkı” Bağlamında Koşullu Salıverilme Yasakları racting states which do not allow the release of people in any way by imposing “ irreducible ” life imprisonment, violate the “ prohibition of inhumane or degrading treatment or punishment ”. The possibility of people facing such an execution regime, that does not allow the “ right to hope ”, causes signifigant consequences in the context of extradation as well. Keywords: Purpose of Punishment, Prohibitions of Conditional Release, Life İmprisonment, Right to Hope, Prohibition of İnhumane or Degrading Treatment or Punishment, Extradation GİRİŞ Koşullu salıverilme; hapis cezası mahkûmlarına uygulanan bir in- faz usulü olup, bununla iyi halli oldukları tespit edilen mahkûmların, infaz kurumunda kaldığı süre kısaltılarak yeniden topluma kazandı- rılmaları amaçlanmaktadır. İnfaz kurumunda gerçekleştirilen hapis cezasının infazı sırasında; iyileştirme programlarına ve ıslah sürecine uyum sağlayarak iyi halli olduğu tespit edilen, ileride bir daha suç işle- meyeceği konusunda lehine kanaat hâsıl olan ve toplum hayatına geri dönmesi için de artık bir engeli olmayan mahkûmların, belli bir süre sonra diğer mahkûmlarla beraber infaz kurumunda kalmaya devam etmesi, cezalandırmanın amacıyla bağdaşmamaktadır. Zira modern ceza hukukunda hükümlülerin, rehabilitasyon süreci sonunda toplu- ma yeniden kazandırılması, cezalandırmanın en önemli fonksiyonla- rındandır. Hukukumuzda koşullu salıverilmeyi düzenleyen 5275 sa- yılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (CGTİHK) m.107’ye göre; kural olarak bütün mahkûmlar, hükmolunan suç ve ce- zanın türüne bakılmaksızın, şartları yerine getirdiği takdirde koşullu salıverilmeden yararlanabilmektedir. Ancak CGTİHK ve Terörle Mü- cadele Kanunu’nda (TMK); bazı mahkûmların koşullu salıverilmeden yararlanamayacakları düzenlenmiş yani mevzuatımızda koşullu salı- verilme yasakları öngörülmüştür. Bu çalışmada, öncelikle koşullu salıverilme müessesesi kısaca izah edildikten sonra; cezalandırmanın amacından hareketle, genel olarak koşullu salıverilme yasakları açısından geçerli olduğunu düşündüğü- müz değerlendirmeler ileri sürülecektir. Bu çerçevede; işlenen suçun niteliği, mahkûm olunan ceza, tekerrür hali veya infaz kurumunda alınan disiplin cezası gibi hususlardan hareketle koşullu salıverilme yasağı öngörmenin, cezalandırma ile beklenen amaç bakımından ye- rinde bir yaklaşım olup olmadığı tartışılacaktır.