Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

54 Cezalandırmanın Amacı ve “Umut Hakkı” Bağlamında Koşullu Salıverilme Yasakları AİHM birçok içtihadında ise, cezalandırmanın amacına ilişkin Al- man Federal Anayasa Mahkemesi’nin “ Life Imprisonment ” adlı davada vermiş olduğu 21 Haziran 1977 tarihli kararına atıf yapmıştır. Karara göre; merkezinde insan onuru olan ve kendini bu değer üzerine inşa eden bir toplumda rehabilitasyon amacı, anayasal bir zorunluluktur. Devlet, bir suçluyu anayasal haklarının zarar görmesine sebebiyet vere- cek biçimde, suç işlenmesinin önlenmesi amacının bir objesi haline ge- tiremez. 43 Nitekim AİHM, federal mahkemenin bu değerlendirmelerini, birçok farklı kararında vurgulamak suretiyle; benzer bir yaklaşımbenim- sediğini ortaya koymuştur. 44 Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin 1986 tarihli “War Criminal” davasında vermiş olduğu karara da yine AİHM içtihatlarında sıkça atıf yapılmaktadır. 45 Buna göre Federal mah- keme; “Life Imprisonment” kararına da atıfta bulunarak; ömür boyu hapis cezaları da dâhil olmak üzere tüm cezaların nihai amacının suçlu- nun rehabilitasyonu ve resosyalizasyonu olduğunu belirtmiştir. 46 Dolayısıyla uluslararası metinlerde ve de AİHM’in konuya ilişkin değerlendirmelerinde rehabilitasyonun ve failin topluma yeniden ka- zandırılmasının, cezalandırmada vazgeçilmez bir amaç olarak görül- düğünü ifade etmek mümkündür. 43 Kararda yer alan; “the State could not turn the offender into an object of crime prevention to the detriment of his constitutionally protected right to social worth” şeklindeki ifade ile suçlunun, devlet tarafından, caydırıcılık etkisi ile diğer insan- ların suçtan uzaklaştırılması amacının bir objesi haline getirilemeyeceği vurgulan- maktadır. Çalışmamızın ortaya koymaya gayret ettiği yaklaşımla birebir örtüşen bu değerlendirmeyi özellikle vurgulamak isteriz. Harkins ve Edwards-Birleşik Krallık, no: 9146/07, 32650/07, 17 Ocak 2012, par. 70. 44 Vinter ve Diğerleri-Birleşik Krallık, no: 66069/09, 130/10, 3896/10, 9 Temmuz 2013, par. 113; Öcalan-Türkiye, no: 24069/03, 197/04, 6201/06, 10464/07, 18 Mart 2014, par. 197. “Life Imprisonment” adlı davaya ilişkin Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin 21 Haziran 1977 tarihli, 45 BVerfGE 187 kararının İngilizce özeti ve yorumu için bkz. Donald, P. Kommers/Russell A. Miller, The Constitutional Jurisprudence of the Federal Republic of Germany, 3. Baskı, 2012, Durham, London, s. 363 vd; Nuno, Ferreir, Fundamental Rights and Private Law in Europe, 1. Baskı, Oxon, 2011, s. 104; K. C. Horton, “Life Imprisonment and Pardons in the German Federal Republic”, International and Comparative Law Quarterly, C. 29 , S. 2-3, Y. 1980, s. 530-534; Agnes Bruszt, “Right to Hope? Legal Analysis of Life Imprisonment Without Parole” Budapest 2009, s. 32-33. (Basılmamış bu eser için erişim: www. etd.ceu.hu/2010/bruszt_agnes.pdf, erişim tarihi: 20.02.2018) 45 Vinter ve Diğerleri-Birleşik Krallık, par. 70; Öcalan-Türkiye, par. 197. 46 War Criminal adlı davaya ilişkin Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin 1986 tarihli 72 BVerfGE 105 kararının İngilizce özeti ve yorumu için bkz. Kommers/ Miller, s. 396.