Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

63 TBB Dergisi 2018 (138) Fahrettin KIDIL vam ettiği sürece onları tahliye etmeyerek yerine getirilebilir. Özellikle kasten öldürme ve diğer kişilere karşı işlenen ağır suçlar açısından, mahkûmun tahliyesi değerlendirilirken bu durum göz önünde bulun- durulabilir. 65 Belirtilen sebeplerle, AİHM’in AİHS m.3 ile uyumlu bir infaz re- jiminden beklediği, müebbet hapis cezası mahkûmlarına hem bir gün tahliye olabilme imkânının tanınması hem de infazın herhangi bir ev- resinde bu cezanın gözden geçirilebilir olmasıdır. 66 Zira kefaret, cay- dırıcılık, toplumu koruma, rehabilitasyon gibi meşru cezai temelleri yani penolojik gerekçeleri olmadığı sürece bir mahkûm, özgürlüğün- den yoksun bırakılamaz. Buna göre; hüküm tesis edildiği sırada mev- cut olan ve cezalandırmaya esas teşkil eden bu meşru gerekçelerden biri, cezanın infazı sırasında ortadan kalkabilir veya cezaya meşrui- yet kazandıran bu temeller arasındaki denge cezanın infazı sırasında bozulabilir. Cezanın artık haklı gerekçelere dayanmadığının tespiti ve cezalandırmanın temelleri arasındaki dengenin yeniden inşası ise; infaz sürecinin uygun bir noktasında cezanın gözden geçirilmesiyle mümkün olabilir. 67 Benzer uyuşmazlıklarla ilgili verilen AİHM kararlarında; ömür boyu hapis cezalarına ilişkin artık yerleşik hale gelen bu prensipler hatırlatıldıktan sonra, aleyhine başvuruda bulunulan devletin iç hu- kukunda; müebbet hapis cezası mahkûmuna, hukuken ve fiilen ser- best kalma umudu tanınıp tanınmadığı tespit edilerek bir sonuca ula- şılmaktadır. 68 Bu bağlamda; Vinter ve Diğerleri-Birleşik Krallık kararı, hafifletilemeyen ömür boyu hapis cezalarına ilişkin AİHM’in yerleşik içtihadının oluşması evresinde çok önemli bir yere sahiptir. 69 Kararda tespit edildiği üzere; İngiltere ve Galler’de ölüm cezasının kaldırılması sonrasında; kasten öldürme suçu faillerinin cezası ömür boyu hapis cezası olarak düzenlenmiş, bu cezaya mahkûm olan kişinin ne kadar süre sonra koşullu salıverilmeden yararlanabileceğine ilişkin olarak da 65 Bkz. Vinter ve Diğerleri-Birleşik Krallık, par. 108. Dolayısıyla bu tehlikelilik değerlendirmesi, en başta hükmün verildiği sırada de- ğil; infaz sürecindeki yeniden bir gözden geçirmeyle yapıldığı takdirde, AİHS m.3 çerçevesinde bir sorunla karşılaşılmayacaktır. 66 A.g.k. par. 110. 67 A.g.k. par. 111. 68 Öncü, s. 20; Kafkaris-Kıbrıs, par. 103; Iorgov-Bulgaristan, par. 54-60. 69 Öncü, s. 21-22.