Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

83 TBB Dergisi 2018 (138) Rezan EPÖZDEMİR ortadan kaldırması gerekiyordu. 15 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’ndan farklı olarak 765 sayılı eski Ceza Kanunu döneminde icra hareketleri bittikten sonra salt neticenin önlenmesi gönüllü vazgeçme hükümleri- nin tatbik edilmesi açısından yeterli değildi. Dolayısıyla tam teşebbüs aşamasında kalmış suçtan vazgeçmek gönüllü vazgeçme olarak kabul edilmiyordu. Tam teşebbüs aşamasında söz konusu olan ve failin icra hareketlerini tamamlamasına rağmen, neticenin gerçekleşmesine iste- yerek engel olması haline etkin pişmanlık (faal nedamet) deniliyordu. 16 ‘Suç Öncesi Etkin Pişmanlık’ adı verilen bu kurum eski ceza kanunun- da düzenlenmediği için fail bu durumda tam teşebbüsten sorumlu tu- tuluyordu. 17 Fakat uygulamada hâkimler orta yolu bulabilmek adına, aynı Kanun’un 59. maddesi uyarınca takdiri indirim yoluna başvu- rabilmekte 18 ve bu yolla sanığın suç yolundaki iyiniyeti adeta ödül- lendirilmekteydi. Hakeza failin suç tamamlandıktan sonra pişmanlık göstermesiyse ‘Suç Sonrası Etkin Pişmanlık’ olarak adlandırılıyor ve bazı suçlara özel olarak düzenlenmiş bulunuyordu. Bu bağlamda eski ceza kanununda, etkin pişmanlığı düzenleyen genel bir hüküm yoktu ve suç öncesi etkin pişmanlık kanunda hüküm altına alınmadığı için, böyle bir durumun varlığı halinde tam teşebbüs hükümleri tatbik edil- mekteydi. Nitekim eski ceza kanunu döneminde icra hareketlerinin tamamlanması ancak neticenin gerçekleşmemesi şeklinde ortaya çıkan suç öncesi etkin pişmanlığın, açık bir hükümle düzenlenmemiş olması eleştiriliyordu. 19 III. 5237 sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Gönüllü Vazgeçme Kurumu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda gönüllü vazgeçme kurumu, 765 sayılı Kanun’a göre çok daha farklı bir biçimde kaleme alınmış- tır. 5237 sayılı Kanun’da gönüllü vazgeçme, mezkûr kanunun ‘Genel hükümler’ başlıklı birinci kitabının, ‘Ceza Sorumluluğunun Esasları’ başlıklı ikinci kısmının, ‘Suça Teşebbüs’ başlıklı üçüncü bölümünde 15 Hale Akdağ, “Gönüllü Vazgeçme”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi , 2013, s.92. 16 Köksal Bayraktar, “ Faal Nedamet” , İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası , C:33, S: 3-4, 1968, s. 122. 17 Timur Demirbaş, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2011, s. 429. 18 Doğan Soyaslan, “Teşebbüs Suçu”, Kazancı Kitap, Ankara 1994, s.123. 19 Faruk Erem, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, Ankara 1973, s.349.