Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

109 TBB Dergisi 2018 (139) Nimet ÖZBEK tan çıkma yoluyla Türk vatandaşlığıyla ilişkinin kesilmesi olanaklı- dır 67 . Bu hüküm, kanımızca, aşağıda incelenecek olan 403 sayılı TVK m.19’un temelini teşkil etmektedir. 1312 sayılı TVK’ya göre, “yabancı ile evlenen Türk kadını Türk kalır” (1312 sayılı TVK m.13/II) 68 . Kanun’un uygulanmasına ilişkin Talimatname uyarınca, kadının nüfus kayıtlarına şerh düşülür 69 . Ya- bancıyla evlenen Türk kadını, 1312 sayılı TVK’nın çıkmaya ilişkin hükmü uyarınca vatandaşlıktan çıkabilir. 70 Yabancıyla evlenen Türk kadının Türk vatandaşlığıyla ilişkisinin kesilmesinde en önemli nokta, evlenme yoluyla kocasının vatandaşlığını kazanmasında istencinin rol oynayıp oynamadığıdır. Kadın, evlenme yoluyla kocasının uyruklu- ğunu otomatik olarak kazanıyorsa çifte uyruklu olacaktır. Fakat kadın, kocasının uyrukluğunu kendi isteğiyle kazanıyorsa vatandaşlıktan çı- karma (ıskat) tehlikesiyle karşı karşıya kalabilecektir. 71 B) Iskat (Çıkarma) Vatandaşlıktan çıkarma (ıskat) 1312 sayılı TVK’nın 9, 10 ve 11.mad- delerinde düzenlenmiştir. Kanun, doğumla Türk vatandaşı olanlarla sonradan Türk vatandaşlığını kazanmış kişiler hakkındaki çıkarma se- beplerini ayrı ayrı düzenlemiştir. Bütün vatandaşlar için ortak olan çıkarma nedenleri, 1312 sayılı TVK’nın 9 ve 10.maddelerinde düzenlenmiştir. Bunlar, “izin almadan yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmak”, “yabancı bir orduda as- kerlik hizmetini ifa etmek”, “yabancı bir devlet hizmetine girmek”, 67 Berki, (Ziyaı), s.436; Fişek (TVH), s.137. 68 “Ecnebîlerle evlenen Türk kadınları Türk kalırlar”. Bu hüküm, yabancıyla evlen- meyi uyrukluk yitirme nedeni olmaktan çıkarmıştır: Aybay, (Evlenme), s.78. 69 “1 Kânunusani (Ocak) 1929 tarihinde veya ondan sonra ecnebîlerle evlenecek olan Türk kadınları kemâkân (eskisi gibi) Türk vatandaşı olarak kalır. Ancak sicilli nü- fus kayıtlarına ve hüviyet cüzdanlarına yalnız tebaa-i ecnebîyeden kim ile evlen- miş ise kocasının isim ve tabiiyet-i ecnebîyesi ve evlenme vukuatı şerh verilmekle iktifa olunur. Bu gibi kadınların nüfusça kayıtları terkin edilemez ve yedlerindeki hüviyet cüzdanları alınıp iptal edilmez ve kocalarına izafeten tabiiyet-i ecnebîyeyi iktisap etmiş oldukları hakkında hiç bir iddia kanunen mesmu olmaz (dinlemez; ileri sürülemez)”: 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun tatbiki hakkında İçiş- leri Bakanlığınca hazırlanıp eskisinin yerine kaim olan Talimatname, Unat, (Me- tinler), s.147. 70 Aybay, (Evlenme), s.78. 71 Aybay, (Evlenme), s.79.