Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

110 İlgilinin İstemi Gerekmeksizin Türk Vatandalığıyla İlişkisinin Kesilmesi “Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devlet hizmetine Hükümetten izin almadan çalışmaya devam etmek”, “Türkiye’nin seferberlik ilan ettiği bir zamanda askere gitmemek”, “askerlikten kaçarak Türkiye’ye geri dönmemek”, “ilgilinin yabancı ülkede ikamet ettiği halde beş yıl- dan fazla bir süre ile kendisini Türk konsolosluklarına tescil ettirme- mesi” olarak sıralanabilir. 72 Türk vatandaşlığını sonradan kazanmış olanlara has ıskat sebepleri ise “Türkiye cumhuriyetinin dahili ve ha- rici emniyetine mugayir ef’al ve harekata tasaddi etme” ile “askerlik hakkındaki kanunların emrettiği mükellefiyetleri ifa etmeme” olarak düzenlenmiştir. 1312 sayılı TVK’da çıkarma (ıskat) hakkında öngörülen sebepler, önce doğumla ve sonradan Türk vatandaşlığını kazananlar hakkında- ki ortak çıkarma (ıskat) sebeplerinden başlanarak ele alınmalıdır. a) Doğumla ve Sonradan Türk Vatandaşı Olmuş Kişiler Hakkındaki Ortak Iskat Nedenleri aa) Çıkma İzni AlmaksızınYabancı Devlet Vatandaşlığının İlgi- linin Kendi İstenciyle Kazanılması 73 1312 sayılı TVK’da yabancı devlet vatandaşlığının kazanılması, bir çıkarma (ıskat) nedeni olarak kabul edilmemiştir. İlgilinin Türk vatan- daşlığından çıkarılabilmesi için, Türk vatandaşlığından çıkma izni al- madan yabancı devlet vatandaşlığını kazanmış olması ve yabancı dev- let vatandaşlığını kendi istenciyle kazanmış olması gerekir. Bu husus, 1312 sayılı TVK’da, “müsaade-i mahsusa istihsal etmeksizin ecnebî tâbiiyetine kendi arzusu ile giren Türkler” şeklinde ifade olunmuştur (1312 sayılı TVK m. 9). 1312 sayılı TVK’ya göre çıkarma kurumunun uygulanabilmesi için Türk vatandaşlığından çıkma izni almaksızın yabancı devlet vatandaşlığının ilgilinin kendi istenciyle kazanılmış olması gerekir. Ancak ilgili, yabancı devlet vatandaşlığını kendi isten- ci olmaksızın, örneğin evlenme yoluyla, otomatik olarak kazanmışsa hakkında ıskata ilişkin hüküm uygulanamayacaktır. 74 72 Bu ölçütlerle ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Fişek (TVH), s.118-124. 73 Müsaadei mahsusa almaksızın (çıkma izni almaksızın) yabancı bir devlet tabiiye- tine kendi arzusu ile girmek. 74 Bu yönde Fişek, s.119. Aynı şekilde, Türk ana babadan, toprak esasını kabul eden bir memlekette doğmuş olan bir şahsın, bu doğum dolayısıyla yabancı tabiiyeti almış olması bir ıskat sebebi teşkil etmeyecektir”: Fişek, (TVH), s.119.