Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

111 TBB Dergisi 2018 (139) Nimet ÖZBEK bb) Yabancı Devlet Hizmetinde Bulunma 1312 sayılı TVK, yabancı devlet hizmetinde bulunmanın bir ıskat (çıkarma) sebebi olmasını üçe ayırmıştır: Kanun’a göre, “yabancı bir devlet ordusunda isteyerek askerlik hizmetini yapmak”, “yabancı bir devletin askerlikten başka bir hizmetinde bulunmak” ile “Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin hizmetinde izin olmadan bulun- maya devam etmek” ıskat (çıkarma) sebepleri olarak kabul edilmiştir (1312 sayılı TVK m.10/I ve II). aaa)Yabancı Devlet Ordusunda İsteyerek Askerlik Yapmak Yabancı devlet ordusunda askerlik hizmetini yapmanın bir çı- karma (ıskat) sebebi oluşturabilmesi için, ilgilinin askerlik hizmetini isteyerek yapmış olması gerekir. Çünkü Kanun, “ecnebî bir devlet or- dusunda bilihtiyar hizmeti askerîye ifa eden Türkler” ifadesini kullan- mıştır (1312 sayılı TVK m. 9/I). bbb)Yabancı Devletin Askerlik Dışında Hizmetinde Bulunmak Yabancı devletin askerlikten başka bir hizmetinde bulunmanın ıskat nedeni sayılması, 1312 sayılı TVK’nın 10.maddesinde düzenlen- miştir. Bu hükme göre, “ecnebî bir devletin askerlikten gayrı bir hiz- metini deruhte etmiş olanlardan kabul ettiği hizmetin tayin olunacak müddet zarfında terki için Türkiye’de bulundukları mahal hükümetle- ri ve ecnebî memleketinde Türk elçilik veya şehbenderhaneleri vasıta- sı ile verilecek emre imtisal etmeyen Türkler (…) vatandaşlıktan ıskat olunabilir”. Hükmün uygulanabilmesi için birtakım şartların varlığı aranmak- tadır. Her şeyden önce, ilgilinin yabancı devletin askerlikten başka bir hizmeti kendi isteği ile kabul etmiş olması gerekir. Ayrıca, hizmeti bı- rakması ilgiliye bildirilmeli ve ilgiliye bir süre verilmelidir. İlgili, veri- len süre içinde yaptığı hizmeti bırakmamış olmalıdır. Ünlü Türk şairi Nazım Hikmet’in Türk vatandaşlığından çıkarıl- ması gerekçesi de bu hükümdür. Şairin Türk vatandaşlığından çıkarıl- masına ilişkin kararda 75 bu hükmün uygulanma koşullarından biri olan “ilgiliye hizmeti bırakması bildirilip süre verilmemiştir”. Bu husus, çı- 75 25.7.1951 tarih ve 13400 sayılı Bakanlar Kurulu kararı, RG, 15 Ağustos 1951, 7885.