Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

139 TBB Dergisi 2018 (139) Işıl EGEMEN DEMİR hukuka aykırı işlemlerin geri alınması kabul edilmektedir; hatta hu- kuk devleti ilkesi açısından düşündüğümüzde, hukuka aykırı işlemin geri alınması idarenin görevidir. İdari işlemin geri alınması gene başka bir idari işlemle olur. Yeni bir idari işlem olan geri alma işlemi de, genel olarak idari işlemlerin tabi ol- duğu kurallara tabidir ve yetki, sebep, amaç, konu ve şekil unsurlarını taşımalıdır. Geri alma işleminin sebebi, yani işlemin yapılış gerekçesi geri almaya konu idari işlemin hukuka aykırılığı; işlemin konusu yani hukuki sonucu geri almaya konu işlemin tüm hukuki sonuçlarıyla bir- likte yapıldığı tarihten itibaren ortadan kaldırılması ve nihaî amacı ise kamu yararının sağlanmasıdır. 18 Geri alma yeni bir idari işlemle tesis edilebileceğinden, genellikle açık bir geri alma işleminden söz edilir; ancak geri alma işleminin zımnî olması da mümkündür. İdari işlem- de geri alma iradesi açıkça ifade edilmemiş olmasına rağmen, bir idari işlemin tüm hukuki sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılması sonucu doğuyorsa, o halde zımni bir geri alma işleminden bahsedilir. 19 İdari işlemlerin geri alınmasında keyfiliğin önlenmesi ve hangi idari işlemlerin geri alınabileceği konusunda bir öngörülebilirliğin sağlanması amacıyla geri alma kurumunun uygulama alanının belir- lenmesi gerekmektedir. İdari işlemin geri alınmasının hangi hallerde ya da hangi hukuka aykırı işlemlerde söz konusu olabileceği hakkın- da yasal bir düzenleme yoktur. İdari işlemlerin geri alınması konusu- nun şekillenmesi, yasama metinleriyle ve daha çok yargı kararlarıyla mümkün olmaktadır. Öğreti ve Danıştay geri alma konusunda başta Fransız Danıştayı olmak üzere yargı kararlarını ve ülkemiz haricinde- ki idari usul kanunlarını takip etmektedirler. C. İDARİ İŞLEMLERİN ORTADAN KALDIRILMASINDA KAZANILMIŞ HAK SORUNU Hukuk devletinde kişilerin içinde bulundukları hukuki statü içeri- sinde kendilerini güvende hissetmeleri, elde etmiş oldukları ya da lehle- rine ortaya çıkan durumun idare tarafından her an sona erdirileceği en- dişesi, güvensizliği içinde yaşamamaları gerekir. İdare edilenlerin idare karşısında kendilerini güvende hissetmelerini ifade eden bu ilke, idare 18 Tan, age, s. 13-14. 19 Tan, age, s. 15.