Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

146 İdare Hukuku İlkeleri Çerçevesinde Türk Vatandaşlığına Alınma Kararının İptali ... “hata” ile bir işlem yapması halinde ise, dava veya itiraz sürelerinin geçmesi halinde, idare edilen lehine bir kazanılmış hak doğabilir. Ha- tanın ortaya çıkmasında, idare edilenin hatası ve kusuru yoksa yani iyi niyetliyse o halde hukuka aykırı işlem neticesinde kişinin lehine ortaya çıkan müesses durum korunur. 35 Her iki halde de işlem hukuka aykırıdır; hata durumunda lehe ortaya çıkan müesses durum korunur- ken, hatanın “açık hata” niteliğini kazanması halinde ise lehe ortaya çı- kan müesses durum korunmamaktadır. İçtihatlarla ortaya çıkmış açık hata kavramının unsurları veya hangi şartlarda idarenin işlemindeki hatanın açık hata niteliğinde olacağı da mevzuatta belirlenmemiş olup gene içtihatlardan faydalanılması gerekecektir. Danıştay’ın açık hata- nın unsurlarına ilişkin kararlarında bir içtihat birliği görünmemekte- dir. 36 Danıştay’ın açık hata ile ilgili birinci yaklaşımında, açık hata ile mevzuata açık aykırılık halini özdeşleşmektedir. Bu yaklaşıma göre, idarenin, kasıt ya da ihmal olmaksızın, hükmü uygularken hataya düşmele- rinin beklenemeyeceği hallerde maddi olaya ve mevzuat hükmünün yoruma ihtiyaç göstermeyecek kadar açık bir hükmüne aykırı işlem yapılmış ve bu durum işlemi yok denilecek kadar sakatlamış ise, idarenin açık hatasından söz edilebilir. 37 İdarenin “kasıt veya ihmalinin olmaması”, “yoruma ihtiyaç göstermeyecek” kadar açık bir hükme aykırılık halinde açık hatanın varlığından söz edilir. Danıştay, açık hatayı yokluk haline yaklaştır- mıştır. 38 Eğer idarenin hatası, mevzuattaki açık bir hükme aykırılıktan 35 Karahanoğulları, age, s. 629; Erkut, agm, s. 77. 36 Halil Altındağ, “İdari İşlemin Geri Alınması Sebebi Olarak Açık Hata”, Gazi Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XX, Y. 2016, S:4, s. 87. 37 Danıştay 10. Daire, 2003/4745 E., 2005/2591 K., Danıştay Dergisi , S. 111, s. 274; Altındağ, agm, s.87. 38 Danıştay, aradan uzun bir zaman geçmesine rağmen, mevzuattaki açık bir hük- me aykırı yapılan atamayı açık hata olarak değerlendirmiş ve atamanın geri alın- masını hukuka aykırı görmemiştir. Danıştay 5. Daire, 2012/7438 E., 2012/8775 K., Kazancı İçtihat Bankası, E.T:14.02.2018. Davacının iktisat müfettişi olarak atandığı 31/05/1994 tarihinde yürürlükte olan şekliyle, Etimesgut Belediye Baş- kanlığı İktisat ve Küşat işleri Müdürlüğü Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları Yönetmeliği’nin 7. maddesinin ( I ) bendinde, “İktisat ve Küşat Müdürlüğüne en az dört yıllık yüksek okul mezunlarından, sınavla iktisat müfettişi atanacağı” düzenlemesine yer verilmiş olup; 1995 yılında yürürlüğe giren Ek Madde 1 … hükmü ile Tüketicinin Korunması Kurulu oluşturulurken atanacak müfettişlerin iki yıllık yüksek okul mezunu olmaları yeterli sayılmıştır; ancak maddede sınav koşulunun kaldırılmamıştır. Uyuşmazlığın çözümü için, hukuka aykırı bir idari işlemin aradan belirli bir zaman geçtiği takdirde ilgililer lehine kazanılmış hak do-